خوشبختی/ تحلیل انیمیشن

موش ها در قامت انسان‌های عصر مدرن تصویری واقعی از انسان له شده زیر پوتین‌ نظام‌های سرمایه‌داری را نشان می‌دهد. فیلم کوتاه خوشبختی (Happiness) به کارگردانی استیو کاتس (Steve cutes) نقدی است بر گسترش بیمارگونه نظام‌های سرمایه‌داری که همه را در خود غرق کرده‌است. نقد ایده «اگر پول داشته باشید، همه چیز را دارید» را می‌توان هسته اصلی این انیمیشن کوتاه دانست. آثار استیو کاتس تأثیرات فرهنگ عمومی در تغییر شیوه های اجتماعی و پیامدهای آن را بر زندگی روزمره  را برجسته می کند.

شروع فیلم از مترویی شلوغ در دل کلان‌شهری است که سوژه اصلی داستان به دنبال شادی می‌گردد. 

تحلیل انیمیشن:

تئوری‌ «توسعه» اقتصادی‌ در آموزه‌های‌ لیبرال‌ - سرمایه‌داری، مبتنی‌ بر نوعی‌ حیوان‌انگاری‌ مفرط‌ و توهین‌آمیز در باب‌ انسان‌ است. انسان‌ اقتصادی‌ در مکتب‌ سرمایه‌داری‌ لیبرال، محکوم‌ محض‌ در چنبره‌ قوانین‌ طبیعی‌ است‌ و تبعیت‌ رفتار انسان‌ از نفع‌ شخصی‌ و حساب‌گر بودن‌ خود محورانه‌ او در تعقیب‌ منافع‌ شخصی‌ به‌ هر قیمت‌ و جدا بودن‌ اخلاق‌ از اقتصاد، جز اصول‌ موضوعه‌ «توسعه» غربی‌ و باعث‌ تقدم‌ رتبی‌ و ارزشی‌ آن!! بر عدالت‌ است.

انسان در مکتب سرمایه داری حتی بر گذشته خود که بر روابط اجتماعی و همدلی هم باشد پای می گذارد و ارزش انسان ها و روابط را صرفا در سود و منفعت می بیند. مثلا آدام‌ اسمیت‌ قبل‌ از انتشار کتاب‌ «ثروت‌ ملل»، در کتاب‌ معروف‌ خود، «تئوری‌ احساسات‌ اخلاقی»، انگیزه‌ همدردی‌ را مهم‌ترین‌ عامل‌ حفظ‌ نظم‌ اجتماعی‌ و منافع‌ عمومی‌ معرفی‌ کرده‌ بود. در این‌ کتاب‌ او روح‌ همدردی‌ و نوع‌دوستی‌ را ناظر بی‌طرفی‌ معرفی‌ می‌کند که‌ فعالیت‌های‌ پراکنده‌ افراد را به‌ سمت‌ یک‌ نظم‌ اجتماعی‌ راهنمایی‌ می‌کند. اما وی‌ پس‌ از آشنایی‌ با عقائد فیزیوکرات‌ها در مسافرت‌ به‌ فرانسه، در معروف‌ترین‌ اثر خود، «ثروت‌ ملل»، تجدید نظر کرده‌ و انگیزه‌ خودخواهی‌ و نفع‌ طلبی‌ شخصی‌ را جایگزین‌ انگیزه‌ همدردی‌ نمود.

جرمی‌ بنتام‌ که‌ نظرات‌ اخلاقی‌ او مبنای‌ اخلاقی‌ مکتب‌ لیبرال‌ - سرمایه‌داری‌ را شکل‌ داده‌ است، مشابه‌ اسمیت‌ معتقد است‌ که: «ما فقط‌ یک‌ وظیفه‌ داریم‌ و آن‌ جستجوی‌ بالاترین‌ لذت‌ ممکن‌ است‌ و مسئله‌ رفتار انسان، فقط‌ مسئله‌ تعیین‌ این‌ است‌ که‌ چه‌ چیزهایی‌ بیشترین‌ لذت‌ را به‌ انسان‌ می‌بخشد.»

هابز درباره‌ تعقل‌ انسان‌ و روحیه‌ حسابگری‌ وی‌ می‌گوید: «جز ملاحظه‌ منافع‌ شخصی، چیز دیگری‌ نمی‌تواند انگیزه‌ رفتار آدمی‌ باشد».

سخن درباره وضعیت انسان در مکتب سرمایه داری بسیار است و نمیخواهیم خیلی به تفصیل وارد بحث شویم. گاهی میتوان به یک فیلم، موسیقی و یا نوشته کوتاه راه چندین ساله را چند دقیقه ای طی نمود. کاری که استو کاتس در انیمیشن خوشبختی به زیبایی پیموده است. 

 

دانلود انیمیشن:

خوشبختی

سر دلبران/ شرح شیدایی علامه طباطبایی

 

به مناسبت سالگرد تولد(24 آبان ماه) دانشمند و فیلسوف بزرگ اسلامی و مفسر کبیر قرآن؛ مرحوم علامه طباطبایی:

دربیست ونهم ماه ذی الحجه الحرام سال 1321 هـ.ق درشهرستان تبریز کودکی چشم به جهان گشود که بعدها یکی از شخصیت های برجسته علمی وفلسفی کشور شد. او محمد حسین طباطبایی است که جامعه علمی کشور وی را به علامه طباطبایی می شناسد. آثار علمی وی بسیارند که ارزنده ترین آن ها، در فلسفه بدایه الحکمه و نهایه الحکمه و اصول و فلسفه روش رئالیسم است و در تفسیر المیزان اثر بزرگ وی می باشد.

بی تردید علامه طباطبایی جزو بزرگترین فیلسوفان مسلمان در سراسر تاریخ اسلام و ایران است. ایشان با اندیشه ناب اسلامی با سر منشا برکت عظیم قرآن کریم اندوخته بسیاری را بر نسل های پرتکاپو و دانش پزوه بجای گذاشته است. آرای ایشان درباره مباحت تعلیم و تربیت از جمله مهم ترین منابعی است که طی سالیان متمادی محققان این حوزه برای واکاوی هر چه بیشتر و بهتر به آن سمت و سو جهت دهی نماید.

*شاهکار علامه طباطبایی؛
علامه طباطبایی، در سال 1333 هجری ‌شمسی نگارش تفسیرالمیزان اثر بزرگ خویش را آغاز کرد و 17 سال طول کشید تا آن را به پایان برساند؛ اثری جالب و دلنشین که نظیر آن تا به حال نوشته نشده است.

*اخلاق شاگردپروری؛
بهترین سیرت و خوی و خلقی که از روحیه عالیقدر علامه طباطبایی حکایت می‌کرد، اخلاق شاگردپروری و کادرسازی در حوزه علمیه بود و بر این کار اصرار و ولع وصف‌ناپذیری از خود نشان می‌داد.

*روش تدریس؛
در تدریس، ویژگی‌های منحصر به فردی داشت که آنها را می‌توان به این صورت جمع‌بندی کرد: 1- تدریس آرام و آهسته، 2- روشن کردن اصل موضوع، 3- استدلال کردن توام با دلیل و برهان، 4- احترام گذاشتن به بزرگان ضمن انتقاد از آنان، 5- بها دادن به نظر شاگردان، 6- پیوند دادن دین و عقل

*پیش مطالعه؛
علامه طباطبایی در زندگی‌نامه خویش می‌گوید: «در اوایل تحصیل که به صرف و نحو اشتغال داشتم علاقه زیادی به ادامه تحصیل نداشتم و از این روی هر چه می‌خواندم نمی‌فهمیدم و چهار سال به همین نحو گذرانیدم، پس از آن یک باره «عنایت خدایی» دامن‌گیرم شد و عوضم کرد و در خود یک نوع شیفتگی و بی‌تابی نسبت به تحصیل کمال حسن نمود به طوری که از همان روز تا پایان تحصیل که تقریبا هجده سال طول کشید، هرگز نسبت به تعلیم و تفکر احساس خستگی و دلسردی نکردم و زشت و زیبای جهان را فراموش کردم، بساط معاشرت با غیراهل علم را به کلی برچیدم و در خورد و خواب و لوازم دیگر زندگی به حداقل ضروری قناعت نموده باقی را به مطالعه می‌پرداختم، بسیار می‌شد (به ویژه در بهار و تابستان) که شب را تا طلوع آفتاب به مطالعه می‌گذارندم و همیشه درس فردا شب را از پیش مطالعه می‌کردم، اگر اشکالی پیش می‌آمد با هر خودکشی بود حل می‌نمودم. وقتی که به درس حضور می‌یافتم از آن چه استاد می‌گفت قبلا روشن بودم. هرگز اشکال و اشتباه درس را پیش استاد نبرده‌ام.»

*تحقیق علمی در شب قدر؛
آیت‌الله حسن‌زاده آملی در رابطه با پیگیری و استمرار روحیه تحقیق در علامه طباطبایی می‌فرماید: «حضرت علامه طباطبایی شب قدر را به بحث و تحقیق آیات قرآنی احیاء می‌کرد و تفسیرش در این شب فرخنده به پایان رسید.»

*مدرس اخلاق؛
نجمه‌السادات طباطبایی، دختر علامه، درباره خصوصیات اخلاقی پدرش می‌گوید:‌ «مقید به نماز اول وقت، بیداری شب‌های ماه رمضان، قرائت قرآن با صدای بلند و نظم در کارها بودند و دست رد به سینه کسی نمی‌زدند،  بسیار کم حرف بودند و دیگران را هم به کم حرفی سفارش می‌کردند. پرحرفی را موجب کمی حافظه می‌دانستند. بسیار ساده صحبت می‌کردند، به طوری که گاهی آدم گمان می‌کرد ایشان یک فردی عادی و عامی است، نه یک عالم و فیلسوف.»

*علاقه به خوش‌نویسی؛
خط نستعلیق و شکسته علامه از بهترین و شیواترین انواع خط بود؛ گرچه در اواخر عمر به علت کسالت اعصاب و رعشه حاصل در دست، دست ایشان تکان داشت و خط مرتعش بود ولی جوهره خط، حکایت از استادی این فن را داشت. خودشان می‌گفتند: «قطعاتی از خط زمان جوانی مانده است که وقتی به آن‌ها نگاه می‌کنم در تعجب می‌افتم که آیا این خط من است.»

مروری بر برخی از اندیشه‌های علامه

اسلام، دین عقل‌محور؛
« ... اسلام دینی است که احکامش را بر اساس ویژگی‌های انسان و در راستای ارضای غرایز و فطریات وی بنیان نهاده و در عین حال، در تنظیم و پی‌ریزی احکام و قوانینش «عقل محور» است و احساسات و عواطف را بر آن اساس مورد توجه قرار می‌دهد...

*مقام زن؛
« ... این زن بود که مرا به اینجا رساند. او شریک من بوده است و هر چه کتاب نوشته‌ام نصفش مال این خانم است... اگر زن اهمیت نداشت، خدا نسل دوازده امام را از نسل حضرت زهرا(س) قرار نمی‌داد. واقعا اگر زن خوب باشد می‌تواند عالم را گلستان کند و اگر بد باشد، عالم را جهنم می‌کند.»

*حقیقت اسلام کجاست؟
وقتی از علامه می‌پرسیدند چرا حتی یکی از کشورهای اسلامی جزو سرزمین‌ها مترقی و پیشرفته نیست؟ این واقعیت تلخ را تایید می‌کرد و می‌گفت: «باید دید در کدام یک از این کشورها که نام اسلامی دارند، قوانین اسلام اجرا می‌شود.

در این مختصر توان قلم فرسایی در رسای این استاد فرزانه را ندارم و حقیقتا توان بنده هم این نیست. لذا به ذکر برخی از ویژگی های ایشان اشاره کرده ام. در ادامه هم چند عنوان کتاب از ایشان یا بوسلیه شاگردانشان برای دانلود گذاشته ام.

دانلود کتاب های ایشان:

گلچین کتاب های علامه

(تفسیر المیزان، گلچین معارف، پرسش و پاسخ، اصول فلسه و روش رئالیسم)

همچنین برای چند کلیپ تصویری از استاد فرزانه را برای دانلود دوستان قرار داده ام که انشالله مورد توجه قرار گیرد.

دانلود کلیپ:

مستند زیبای سر دلبران

فلسفه از نگاه علامه

روش تفسیر علامه از خودشان

خاطرات از دوران تحصیل

 

هر خانه یک مهد، هر مادر یک مربی

مصاحبه با دکتر حامد بخشی، درباره وضعیت نظام آموزش مهد و پیش دبستانی در کشور:

در مورد وضعیت مهد کودک‌ها در ایران توضیح می دهید؟ ما در ایران چند مهد داریم؟ چند درصد بچه‌ها به مهد می‌روند؟ شما چند مهد را تحت پوشش خود دارید؟

پیش‌دبستانی جزئی از نظام آموزشی رسمی بوده و متصل به دوره ابتدایی است و نسبتاً وضعیت بهتری دارد، اما مهد با توجه به این‌که جزء دوره‌های اختیاری بوده و خانواده‌ها عمدتاً بنا بر تمایل خود این کار را انجام می‌دهند خیلی وضعیت متعادلی ندارد. طبق آماری که مرکز ملی آمار ایران اعلام کرد و مورد تأیید وزارت آموزش و پرورش نیز هست، در کل کشور بین ۵-۴ میلیون کودک بین سنین ۴-۶ سال داریم. طبق آمار مرکز بهزیستی که قبلاً متولی مهدها بود، مراکز مهد رسمی کشور نزدیک ۱۴ تا ۱۶ هزار مرکز است. اما طبق آمار شورای عالی انقلاب فرهنگی، در کل نظام آموزشی کشور، مهدهای رسمی و غیررسمی و حتی رسانهٔ ملی، کمتر از ۳۰ درصد برای این بچه‌ها برنامه دارند و جای سوال است که ۷۰ درصد باقی‌مانده تکلیف شان چیست؟

اگر یک تعریف جامع و علمی از مهدهایی که در کشور داریم انجام دهیم، امروزه مهد در کشور ما تبدیل به مکانی جهت نگه‌داری کودک شده است و آسیب بسیار بزرگی در این تعریف وجود دارد.

در دورهٔ سنی کودکی که مهم‌ترین دورهٔ سنی هر فرد در زندگی اوست، چون شخصیت او شکل می گیرد، مهم‌ترین و رکن اساسی تربیت، مربی، معلم و رسانه نیست. تنها کسی که می‌تواند رکن اساسی قرار بگیرد والدین و به خصوص مادر است. به آسیب بر می‌گردیم: مهد می‌شود محل نگهداری کودکان مادران شاغل، بنا بر اقتضائات شغلی یا کودکان آن‌هایی که در خانه هستند و به هر دلیل شرایط نگه‌داری تمام‌وقت فرزند خود را ندارند و در ساعت مشخصی فرزندشان را در مهد می‌گذارند، در نظر بگیرید، در ۷-۸ ساعتی که معمولاً کودکان درون مهد قرار می‌گیرند، پیوند، رشته و ارتباط بین مادر و کودک قطع می شود.

 

مشاهده کلیپ:

تجربانه 7: آسیب شناسی مراکز مهد و پیش دبستانی

تربیت در محیط های آموزشی

مجموع سخنرانی های حاج آقا مجتبی تهرانی(ره) با موضوع تربیت:

تعلیم و تربیت دو مقوله تؤام با یکدیگرند. در محیطی که تعلیم صورت می گیرد تربیت نیز اتفاق می افتد. تربیت به فعلیت رساندن ظرفیتهای انسان و هدف مقدسی است که انبیای الهی برای آن مبعوث شده اند. هرکس که در این مسیر گام می گذارد در حقیقت کاری پیامبرگونه انجام می دهد و با تأثیر گذاشتن بر جان انسانها گاه زندگی آنها را تا پایان عمر جهت می دهد. بسیارند معلمهایی که با محبت دانش آموز بزهکار را به فردی علاقمند به درس، فعال و پرنشاط تبدیل کرده اند. معلم در محیط آموزشی باید به نقش تربیتی خود نیز توجه داشته باشد و خود را مربی دانش آموزان بداند. فردی که قصد دارد مربی دیگران باشد باید نخست خود را تربیت کرده باشد تا آثار پنهان و آشکاری که بر متربیان دارد در مسیر حق و رشد آنها باشد.

مجموعه حاضر ویژه نامه ای با عنوان "تربیت" هست که به همت خبرنامه دانشجویان ایران آماده سازی شده، این ویژه نامه ارزشمند شامل 58 سخنرانی ارزشمند آیت الله مجتبی تهرانی است که در طول سالیان عمر پرکتشان در کلاس های خود در مورد اخلاق و تربیت فرموده اند.

در این مجموعه سر فصل هایی همچون، "تربیت در محیط خانوادگی"؛ "تربیت در محیط رفاقتی"، "تربیت در محیط آموزشی"، "تربیت در محیط شغلی"، "حیا در بعد تربیتی" و "تربیت و مربیان تربیتی" دیده می شود.

دانلود جزوه:

تربیت در محیط های آموزشی

تعلیم و تربیت در عصر ظهور

در هر جامعه ای مدینه فاضله و آرمان شهری است که برای رسیدن به آن تلاش می شود. در جوامع اسلامی و بالاخص شیعی حیات طیبه که تحقق امل و تمام آن در عصر ظهور اتفاق می افتد به عنوان مدینه فاضله محوریت دارد. در این زمینه باید دید در آن دوران طلایی و آرمانی چه سرنوشتی در انتطار مباحثی مثل تعلیم و تربیت است.

از همین رو این مدینه فاضله در محوریت بسیاری از پژوهش های علوم بالاخص تعلیم و تربیت واقع شده است. می خواهیم در این پست به بررسی تعلیم و تربیت در عصر ظهور بپردازیم، که خود می تواند ایده ای برای پژوهشگران در طی تحقیقات و پایان نامه های خود باشد.

کتاب تعلیم و تربیت در عصر ظهور توسط رحیم کارگر تالیف شده که از سه فصل اصلی مانند تعلیم و تربیت قدسی(بصیرت اخلاقی)، ساز و کارهای تعلیم و تربیت مهدوی و ویژگی‌های تربیت مهدوی تشکیل شده است. مباحثی در زمینه بصیرت اخلاقی در لغت و اصطلاح، بصیرت اخلاقی در فرهنگ‌نامه تعلیم و تربیت، رشد فکری و اخلاقی انسان در عصر ظهور، چگونگی شکوفایی تعلیم و تربیت، فرهنگ تغییر یا تغییر فرهنگی، علل مشکلات از دیدگاه امام خمینی(ره)، علل ناراستی‌های قبل از ظهور از دیدگاه روایات، قساوت و ناراستی قلوب، نبود حق و عدالت، کفر و تباهی جوامع، مرگ انسانیت و اوج شیطنت ابلیس، ضعف ایمان و دینداری، تکامل فراگیر، کمال مطلوب انسان، تحقق کمال نهایی و بایستگی انقلاب اخلاقی و تربیتی در فصل تعلیم و تربیت قدسی(بصیرت اخلاقی) مطرح شده است.

در فصل دوم مطالبی در زمینه شکوفاسازی عقول انسانی، فرهنگ‌سازی جامع، تاثیرگذاری معنوی، پالایش ناپاکی‌های درونی، مانع‌زدایی و تغییر ساختارهای فرهنگی، شکوفایی فطرت انسانی، ترویج و تثبیت ارزش‌های اخلاقی، کنترل و نظارت فراگیر، درمان بیماری‌های روحی، تقویت باورهای اعتقادی و ایمانی، تعلیم حکمت و دانش، بازسازی هویت و منزلت انسانی، تطهیر و نورانی کردن جامعه، برپاداشت سیاست فاضله، نقش اثرگذار صالحان و پاکان، ایجاد غنای واقعی در بشر، بهسازی اخلاق کارگزاران، حاکمیت اندیشه قرآنی، پررنگ کردن ماهیت عبادی انسان، رفع نیازهای مادی و تعدیل خواسته‌ها، وحدت و الفت انسان‌ها، فراگیری و همگانی شدن تعلیم و تربیت، ارشاد و نصیحت‌گری و مفاسدزدایی از جامعه و اجرای تعالیم و قوانین الهی تبیین شده است.

نویسنده در فصل سوم در قالب 13 بخش به بیان مطالبی مانند فضیلت‌محوری و معنویت‌گرایی تربیت،‌ خردورزی و اصول‌گرایی تربیت، اصلاح‌گرا و تحول‌بخش بودن تربیت، آرمانی و هدفمند بودن تربیت، ولایت‌گرایی و امامت محور بودن تربیت، فراگیری و چندبعدی بودن تربیت، آیینی و دین‌گرا بودن تربیت، تعادل‌بخش و اعتدال‌گرا بودن تربیت، قدسی و الهی بودن تربیت، شکوفاکننده و کمال‌گرا بودن تربیت، مشفقانه و مردم‌گرا بودن تربیت، پویایی و منعطف بودن تربیت و جامع و بنیادی بودن تربیت می‌پردازد.

مطالبی با عناوین الگوهای اصلاح و تغییر، باورها و بینش‌ها، عادت‌ها و منش، خلقیات و خصلت‌ها، ایده‌ها و ارزش‌ها، نیازها و خواسته‌ها، آداب و رسوم در فصل اصلاح‌گرا و تحول‌بخش بودن تربیت مطرح شده است.

دانلود کتاب:

تعلیم و تربیت در عصر ظهور

آموزش فلسفه به کودکان

برنامة فلسفه برای کودکان و نوجوانان برنامه‌ای درسی مربوط به دوران قبل از دانشگاه است و اولین هدف آن اصلاح وضعیت تفکر در مدارس و وارد کردن عنصر اندیشه به درون نظام آموزشی است. در مرحلة بعد بارآوردن شهروندانی معقول، «خود ـ منتقد» و حساس در برابر محیط مدّ نظر قرار می‌گیرد. این برنامه سعی می‌کند استدلال، داوری و تمییز را از دوران کودکی به افراد یاد دهد، به‌طوری که کودکان از همان ابتدا قادر باشند تا حد امکان، خودشان برای خودشان فکر کنند و برای خودشان تصمیم بگیرند.

یکی از اهداف اصلی برنامه فلسفه برای کودکان و نوجوانان، تقویت تفکر انتقادی، تفکر خلاق و تفکر مراقبتی/مسئولانه از ابتدای دوران کودکی است. متناظراً داوری خوب، ابداعات خلاق و توجه مسئولانه به محیط و اطرافیان، از ویژگی‌هایی است که این برنامه درپی تقویت آن‌ها در افراد است. در نهایت، تربیت شهروندان خردمند، خودآگاه، دقیق، مسئولیت‌پذیر اخلاقی، اجتماعی، محقق، انتقادی، خودـ منتقد و... در این برنامه پیگیری می‌شود.

دانلود کلیپ:

آموزش فلسفه به کودکان

مردی در تبعید ابدی

از روزگاران قدیم میان استدلالیون (فلاسفه) و اهل دل (عرفا) دعوا بر سر راه رسیدن به خدا وجود داشت. «ملاصدرای شیرازی» یا همان «محمد» صمیمی کتاب مردی در تبعید ابدی، کسی است که راه بینابینی را برگزید. راهی که دل می رود و عقل می پذیرد.
محمد بن ابراهیم صدرالدین شیرازی تنها پسر خانواده بود و از نظر پدرش که عالمی سرشناس بود، او لوس بار آمده بود! محمد با سخت کوشی و تحمل سختی های بسیاری که دانستن آنها نیز رنج آور است، توانست در سنین جوانی، در عقل و بحث شهره ی شهر شود؛ تا جایی که عالمان و استادان به او رشک می بردند. ملاصدرا هرگز از مباحثه و جدل خسته نمی شد و مشکلی نبود که نشکافد!

گلچینی از کتاب:
ای برادر! خداوند بی نهایت است و لامکان و بی زمان؛ اما به قدر فهم تو کوچک می‌شود و به قدر نیاز تو فرود می‌آید و به قدر آرزوی تو گسترده می‌شود و به قدر ایمان تو کارگشا می‌شود و قدر نخ پیرزنان دوزنده باریک می‌شود و به قدر دل امیدواران گرم می‌شود. خداوند همه چیز می‌شود همه کس را به شرط اعتقاد؛ و به شرط پاکی دل؛ و به شرط طهارت روح؛ و به شرط پرهیز از معامله با ابلیس... ای برادرها! خواهرها! قلب‌های‌تان را از حقارت کینه تهی کنید و با عظمت عشق پر کنید. زیرا که عشق چون عقاب است. بالا می‌پرد و دور؛ بی‌اعتنا به حقیرانِ در روح. کینه چون لاشخور و کرکس است. کوتاه می‌پرد و سنگین. جز مردار به هیچ چیز نمی‌اندیشد. برای عاشق ناب‌ترین شور است و زندگی و نشاط. برای لاشخور خوب‌ترین جسدی است متلاشی.
«نادر ابراهیمی» داستان «مردی در تبعید ابدی» را بر اساس زندگی این فیلسوف بزرگ نوشته است.

دانلود کتاب:
مردی در تبعید ابدی

آرای فلسفی و تربیتی آگوستین قدیس+ دانلود کتاب اعترافات

مارکوس اورلیوس اوگوستینوس(354-430) معروف به اوگوستین قدیس (Saint Augustinus) از تأثیرگزارترین فیلسوفان و اندیشمندان مسیحیت در دوران باستان و اوایل قرون وسطی محسوب می‌گردد. وی که از بنیانگذاران کلیسای کاتولیک رم به شمار می رود به شدت تحت تاثیر آرمانگرایی قرارداشت.

ازنظرخداشناسی او اعتقادبه خدارانهایت ایمان می دانست. بطورکلی، اگوستین دراین زمینه معتقداست:
خدا را نمی‌توان با این عقل محدود و جزئی شناخت. بلکه تنها  از طریق عقل و آنهم عقل اشراقی  مورد شناخت قرار می‌گیرد ازنظراوخدا سرمدی، خیرمحض، وجود مطلق و...است. از دیدگاه او مهم‌ترین صفت خداوند وحدت می‌باشد و این صفتی است که مشرکان را از مسیحیان متمایز می‌سازد. او باور داشت تمام صفات خداوند عین ذات او هستند زیرا در غیر این صورت دوگانگی بین ذات و صفات پیش می‌آید و در نتیجه خداوند مرکب خواهد شد که برای خداوند این امر نقص محسوب می‌گردد. البته در اینجا اوگوستین برخلاف سنت نوافلاطونی که به خداوند هیچ گونه لقبی را نمی‌داد، القاب و صفات مختلفی را به خداوند نسبت می‌دهد.

اگوستین به پیروی از فلسفه افلاطونی، که معتقدبود"روح"دارای آگاهی و معرفت است که توسط زندانی شدن دربدن پنهان مانده است، معتقداست روح انسان به دلیل گناه ازلی(حضرت آدم)از فضل و رحمت  الهی سقوط کرده است و همین امر باعث شده تاانسان در"شک و عدم قطعیت" دچار شود. این اعتقاد و سایر اندیشه های اگوستین سالهای متمادی مبنایی برای اندیشه های تربیتی کلیسا را در دوره های آغازین قرون میانه تشکیل می داد."گناه ازلی انسان"چنان برتربیت آن دوره سایه افکنده بود که سختگیرها، تنبیه، شکنجه در مدارس امری بسیارمعمول به نظرمی رسید.

ازطرف دیگر اگوستین به شدت نگران مفهوم "شر"بود و اعتقاد داشت که انسان آن رابه دلیل گناه آدم، به ارث برده است بر همین اساس او همواره در تلاش و مبارزه ای مداوم است تاجایگاه اولیه و متعالی خویش را بیابد و به خلوص و پاکی قبل از هبوط  یا بهتر بگوییم قبل از سقوط خود دست یابد. این ایده شبیه به ایده ی افسانه وار افلاطون در مورد ستارگان است. به این گونه که وی باورداشت "ارواح" قبلاً در نزدیکی خدا زندگی می کردند و سپس به دنیا مادی تبعید شده اند و آنان باید"درد"و"رنج"و"مرگ" را تحمل کنند و در تلاش باشند تا سرانجام به وجود معنوی خود بازگشت نمایند.

خلاصه اندیشه های تربیتی آگوستین:

- اگوستین به عنوان ایدالیستی مذهبی، مانند افلاطون طرفدار روش دیالکتیکی دریادگیری بود. برخی ازدیالوگ های نوشته شده بین اگوستین و پسرش "ادوداتوس" نشان از بهره گیری از این روش برای تسهیل کشف ایده های حقیقی درموردخدا و انسانیت است.

- اگوستین الگوی فلسفه تربیتی خود را بر سنت افلاطونی طراحی کرد. لذا معرفت دنیایی را که از طریق حواس به دست می اید پر از خطا می دانست. درحالی که عقل می تواند ما را به درک واقعی برساند و ما را به سمت ایمان انتقال دهد. به عبارت دیگر اگرچه وی از نظریه پردازان بزرگ مسیحی در باب تثلیث می‌باشد. واز دیدگاه او خدای واحد و حقیقی از سه شخص تحت عناوین: پدر، پسر و روح‌القدس تشکیل یافته است. اما خداوند درحقیقت از این سه شخص تثلیث یافته است. آگوستین مهم‌ترین صفت خداوند را وحدت معرفی می‌کند. در واقع او این توجیه فلسفی را برای تثلیث بیان می‌کند که این سه شخص از نظر جوهر دارای وحدت می‌باشند تا ایجاد سه خدایی، شرک تلقی نشود.

- اگوستین معتقد بود نوع دانش پذیرفته شده در ایمان باید توسط کلیسا تعیین گردد و هدف تربیت باید بارآوردن فرد مسیحی حقیقی باشد. او به پیروی از نوافلاطونیان ومذهب مسیحیت، صفای باطن راهم دارای اهمیت زیادمی دانست که ان هم ازطریق تفکر و توسل به دعا امکان پذیراست. به هرحال آرای این ایده الیست مذهبی دست کم تا قرن 13 میلادی برای سالها از جانب متفکران دیگر مسیحیت همواره مورد استناد و ارجاعات قرار می گرفت.

معرفی برخی آثارش:

شهرخدا

وی در اثر خود به نام "شهر خدا City of God "(کتابی درباب فلسفه تاریخ وسیاست است) به موازات طرحواره ی افلاطونی که جهان را به "جهان ایده ها وجهان ماده " تقسیم کرده بود، به دوجهان اعتقاد داشت یکی شهرخدا" و دیگری"شهرانسان". اومانند"افلاطون"معتقد بود که حواس غیرقابل اعتمادند زیرا از نظر او در واقع حواس پنجگانه آدمی تنها وسیله‌ای برای شناخت انسان از امور بیرونی  است بنابراین شناخت نهایی توسط نفس صورت می‌گیرد. انگیزه اصلی نوشتن این کتاب دفاع از مسیحیت بود چرا که در آن زمان بسیاری سقوط امپراتوری روم غربی را توسط افراد وحشی ناشی از گسترش مسیحیت می‌دانستند. گذشته از این بحث مشخص‌ترین بحث آگوستین ارائه نظریه شهر آسمانی و شهر زمین است.
او معتقد بود که انسان‌ها شهروند دو شهر هستند؛
۱) شهر زمینی و محل تولد
۲) شهر آسمانی
به دیگر سخن منافع بشر دو گونه است منافع زمین و این جهانی و منافع آسمانی و اخروی. منافع زمینی مربوط به جسم طبیعی انسان‌هاست و منافع آن جهان مربوط به روح انسان است. شهر زمینی و منافع مادی براساس خودخواهی و خودپرستی است و شهر خدا و منافع روحانی بر پایه عشق به خداپرستی استوار است. شهر زمینی مبتنی بر انگیزه‌های پست طبع بشر و شهر خدا بر پایه امید به صلح آسمانی و رستگاری ارواح می‌باشد. فلسفه آگوستین که به‌شدت بر تفکر سده‌های میانی تاثیر گذاشت تاریخ را مبارزه و کشاکش بین نیروهای زمینی و نیروهای آسمانی می‌دانست؛ مبارزه‌ای که سرانجام در برقراری جامعه مشترک‌المنافع مسیحی به اوج خود می‌رسد.

اعترافات

او در یکی از تالیفاتش به نام "اعترافات " خودرا دراوایل زندگیش فردی "ملحد" و عیاش توصیف کرده است تا این که سرانجام درسال 386 به کیش مسیحیت تغییرموضع می دهد.اودرسال 391 کشیش می شودودرسال 395 به مقام اسقفی می رسد. اگوستین از لحاظ فکری  و فلسفی به افلاطونیان و نوافلاطونیان  وابسته ومتصل است وازلحاظ اعتقادی همانگونه که اشاره شد فردی پایبند به دبن مسیحیت است.

دانلود کتاب:

اعترافات

منیه المرید فی آداب المفید والمستفید(آداب تعلیم و تربیت در اسلام)

اثر گرانسنگ شهید ثانی و ترجمه دکتر سید محمد باقر حجتی:

یکی از بهترین کتاب ها در حوزه تعلیم و تربیت که مرجعی برای تحقیقات حاضر در این حوزه است و مطالعات بسیاری هم بر روی آن انجام شده کتاب معرفی منیه المرید جناب شهید ثانی است که اثر قرن 4 هجری است. با وجود قدمت بالایی که دارد باز هم در محافل علمی و اندیشه ای از جایگاهی رفیع و استوار برخوردار است و همچنان در صدر مقالات و پژوهش های علمی در حوزه تعلیم و تربیت اسلامی جای دارد.

منیه المرید فی آداب المفید و المستفید از آثار اخلاقی و تربیتی و آموزشی است. این کتاب بیانگر روابط بین معلم و شاگرد و در بیان فضیلت دانش‌ورزی است. این کتاب به زبان عربی بوده و بارها در عراق، ایران، هند و لبنان چاپ شده است.  منیةالمرید یکی از چندین کتابی است که در زمینه ی اخلاق طلبگی ـ زی طلبگی ـ یا رفتار دانشجویی و شیوه ی تعلیم و تربیت از منظر فرهنگ اسلامی نوشته شده است.

به این کتاب ارزشمند از دو منظر می نگریم: 1. به عنوان یک راهنمای آموزشی و اخلاقی برای تطبیق رفتار خود با آداب دانشجویی و آداب معلّم و متعلّم در فرهنگ اسلام. 2. و به عنوان یک متن ارزشمند از میراث غنی و پربار تاریخ اسلام در تبیین روش و شیوه های تعلیم و تربیت در گذشته ی تمدن اسلامی.

جالب است بدانیم اساسنامه کنونی آموزش و پرورش کشور ژاپن که یک کشور سکولار است کتاب درسی پایه دوم حوزه های علمیه یعنی ترجمه کتاب منیه المرید، اثر دکتر محمدباقر حجتی به نام «آداب تعلیم و تربیت در اسلام» است.

ابواب کتاب:

باب اول : آداب و وظائف معلم و شاگرد
نوع دوم : آداب و وظائف ویژه معلم
نوع سوم : آداب و وظائف ویژه شاگرد
باب دوم : آداب فتوى و مفتى و مستفتى
باب سوم : در مناظره و شرایط و آداب و آفات آن
باب چهارم : آداب و آئین نگارش و نگاهدارى کتاب که ابزار علم و دانش است
خاتمه : درباره مطالب مهم و باارزش
مطلب دوم : درجات و مراتب اهمیت علوم دینى و مسائل مربوط به آن
مطلب سوم : ترتیب و تسلسل علوم دینى در رابطه بامحصل و دانشجو
تتمه کتاب : سفارش و اندرزهاى شهید ثانى به دانشجویان

دانلود کتاب:

منیه المرید فی آداب المفید و المستفید

اگر باید فیلسوفی کرد باید فیلسوفی کرد

گفتاری از شهید مطهری:

ارسطو جمله ای دارد در باره فلسفه، می‏گوید: " اگر باید فیلسوفی کرد باید فیلسوفی کرد ، و اگر نباید فیلسوفی کرد باز هم باید فیلسوفی کرد " ... مقصود ارسطو این است که فلسفه یا درست است و باید آن‏ را تأیید کرد و یا غلط است و باید آن را  طرد کرد. اگر درست و قابل تأیید است باید فیلسوف شد و با نوعی‏ فیلسوفیگری ، فلسفه را تأیید کرد ، و اگر هم غلط است و طرد شدنی ، باز باید فیلسوف شد و فلسفه را آموخت و با نوعی فیلسوفی   گری فلسفه را نفی و طرد کرد .

پس به هر حال فلسفه را باید آموخت و ضمنا باید دانست که هر نوع انکار فلسفه خود نوعی فلسفه است و کسانی که می‏پندارند تنها با دست‏ آوردهای برخی علوم بدون آنکه توأم با انتزاعات فلسفی بشود ، فلسفه را نفی و رد می‏کنند سخت در اشتباهند.

من فعلا کار ندارم که علماء اسلام در طول هزار و چند صد سال به فرهنگ جهان و معارف جهان و تمدن جهان ، علوم و ریاضی جهان ، علوم طبیعی جهان ، علوم انسانی جهان ، علوم فلسفی جهان ، حقوق و ادبیات‏ و . . . خدمتی کرده  ‏اند یا نکرده  ‏اند ، که البته کرده‏  اند .

اما می‏گویم اگر فقه ما را ، فلسفه ما را ، عرفان و سیر و سلوک ما را ، اخلاق و فلسفه زندگی و فلسفه تعلیم و تربیت ما را ، تفسیر ما را ، حدیث‏ ما را ، ادبیات ما را ، حقوق ما را باید قبول کرد و پذیرفت ، باید فقیه‏ شد ، یا فیلسوف شد ، یا عارف و سالک شد و یا . . . و اگر هم باید نفی‏ کرد و طرد نمود باز هم باید آنها را آموخت و فهمید و هضم کرد و آنگاه به‏ رد و طرد و نفی آنها پرداخت . این صحیح نیست که یک فرد غیر وارد که‏ اگر یک کتاب فقه یا فلسفه را به دستش بدهند نمی‏داند از راست بگیرد یا از چپ ، پیشنهاد رد و طرد بدهد ."

منبع:  نهضت های اسلامی در صد ساله اخیر، استاد شعید مطهری صص 72و73

آم‍وزش‌ س‍ت‍م‍دی‍دگ‍ان‌/ پائولو فریره

از پائولو فریره اغلب به عنوان یکی از چهره‌هایی یاد می‌شود که شیوه‌ای انقلابی را در دانش پداگوژی (تعلیم‌ و تربیت) بنیان نهاد. نزد فریره با این درک محوری مواجه می‌شویم که ستمدیدگان (محرومان و سرکوب‌شدگان اقتصادی-اجتماعی) اگرچه از توان درونی فهم و یادگیری برخوردارند، اما تحت فشار ساختارهای طبقاتی و ستم‌ها و محرومیت‌های محیطی، در شرایط معمول امکان چندانی برای شناخت و پرورش قابلیت‌های خود نمی‌یابند؛ یعنی استثمار و سرکوب و ستم نه تنها ساحت فعلیت زندگی‌ ستمدیدگان، بلکه ساحت بالقوه‌گی‌های انسانی آنان را نیز در برمی‌گیرد.

قبلا در پستی به شرح اندیشه های پائولو فریره و موضوع آموزش رهایی بخش پرداخته ایم که می توانید در ادامه آن پست را کاملا مشاهده نمایید.

آموزش رهایی بخش

آموزش ستمدیدگان:

پائولو فریره، نظریه‌پرداز تعلیم و تربیت انتقادی، فیلسوف و آموزگار برزیلی بود. او بیشتر به واسطهٔ نوشتن کتابِ تأثیرگذارِ آموزش ستم‌دیدگان شهرت یافت که به عنوان یکی از متون پایه در تعلیم و تربیت انتقادی شناخته می‌شود.

در این که اموزش پرورش مهمترین مساله هر جامعه است جای سخن نیست . جامعه از افراد تشکیل میشود و اموزش پرورش فرد را و در نتیجه جامعه را میسازد. درخور توجه بسیار است که مردانی که فکرهای انقلابی و دگرگون ساز در کار اموزش و پرورش داشتند از کشورهای به ظاهر گمنام برخاستند کشورهایی که دستخوش ستم زورمندان و مورد بهره کشی جهانخواران بودند . انهایی که در اتش نادانی و تیره بختی میسوختند تا زورمندان خودی و بیگانه از حاصل دسترنج مردم و نعمتهای طبیعی سرزمین برای انباشتن کیسه ها و قانع کردن هوسهای خود برخوردار شوند. و شاید به دلیل همین وضع بود که مصلحان تربیتی از این جامعه ها برخاستند.

دانلود کتاب:

آموزش ستمدیدگان

تربیت در نهج البلاغه

بررسی و دانلود کتاب تربیت در نهج الابلاغه؛ اثر دکتر محسن فرمهینی فراهانی:

بررسی شیوه‌های تربیتی از منظر اسلامی اهمیت ویژه‌ای دارد. تربیت آن گاه به بار می‌نشیند که اصول تربیتی آن در قالب شیوه‌های درستی به اجرا در اید. یکی از آن روش‌ها، الگوبرداری برحسب نیاز فطری انسان و همانند سازی و الگوپذیری از همان زمان کودکی است، ولی هرم این الگو هر چه مناسب‌تر و کامل‌تر باشد، آدمی را در راه رسیدن به کمال مطلوب بیشتر یاری می‌رساند. از دیدگاه امام علی(ع) تأسّی به اسوه‌های حسنه، نقش مهمی در رشد و تعالی انسان‌ها ایفا می‌کند:  «و اقتدوا بهدی نبیکم أفضل الهدی و استنّوا بسنّتهِ فإنّها أهْدَی السنن[خطبه 110]؛ به سیرت پیامبرتان اقتدا کنید که برترین سیرت است و به سنّت او باشید که هدایت کننده‌ترین سنّت‌هاست».

بررسی شیوه های تربیتی از منظر اسلامی اهمیت ویژه ای دارد. تربیت آن گاه به بار می نشیند که اصول تربیتی آن در قالب شیوه های درستی به اجرا در اید. یکی از آن روش ها، الگوبرداری برحسب نیاز فطری انسان و همانند سازی و الگوپذیری از همان زمان کودکی است، ولی هرم این الگو هر چه مناسب تر و کامل تر باشد، آدمی را در راه رسیدن به کمال مطلوب بیشتر یاری می رساند.

در موضوعات مختلف نهج البلاغه کتاب های متعددی منتشر شده است و به نظر بنده یکی از کتاب های مفید و خواندنی در محور تربیت از دیدگاه نهج البلاغه کتابی است که تالیف استاد ارجمند دکتر فرمهینی فراهانی؛ دانشیار گروه علوم تربیتی دانشگاه شاهد است و برای ارایه در این پست قرار می دهم.

دانلود کتاب:

تربیت در نهج البلاغه

تعلیم و تربیت در اسلام

بحث تعلیم و تربیت در دین مبین اسلام بسیار مورد توجه قرار گرفته است، چراکه این موضوع، بحث ساختن انسانهاست. همواره یک مکتب که دارای هدفهای مشخص است و مقررات همه جانبه‏ ای دارد و به اصطلاح سیستم حقوقی و سیستم اقتصادی و سیستم سیاسی دارد، نمی‏تواند یک سیستم خاص آموزشی نداشته باشد. یعنی‏ مکتبی که می‏خواهد در مردم طرحهای خاص اخلاقی، اقتصادی و سیاسی را پیاده‏ کند بالاخره اینها را برای انسانها می‏خواهد، اعم از اینکه هدف، فرد باشد یا جامعه، که این خود مسأله‏ ای است، که در همین جا باید بحث بشود. اگر هدف، جامعه باشد، بالاخره این افراد هستند که به وسیله آنها باید این طرحها پیاده شود. افراد باید آموزش ببینند و طوری پرورش پیدا کنند که همین طرحها را در اجتماع پیاده کنند. و اگر هدف فرد باشد نیز [بدیهی است که آموزش و پرورش افراد ضروری است]. در اسلام، هم اصالت فرد محفوظ است و هم اصالت اجتماع، یعنی فرد خودش خالی از اصالت نیست.

 

طرحی و برنامه ‏ای برای‏ ساختن فرد وجود دارد، اعم از اینکه فرد را باید ساخت برای طرحهایی که‏ برای اجتماع و جامعه است- و این طرح و برنامه را به عنوان مقدمه ساختن‏ اجتماع در نظر بگیریم- یا فرد را باید ساخت از این نظر که هدف ، ساختن‏ افراد است، و یا از یک نظر جمعی فرد باید ساخته بشود ، هم از آن جهت‏ که باید مقدمه‏ای و ابزاری برای ساختن اجتماع باشد و هم از نظر اینکه‏ خودش هدف است. اینجاست که ما باید با اصول تعلیم و تربیت اسلامی آشنا بشویم.

 استادِ شهید مرتضی مطهری، معلم بزرگ انقلاب اسلامی، در کتاب تعلیم و تربیت در اسلام، به دقت و با دیدی بسیار متفاوت و مبسوط به این بحث مهم پرداخته است. شما می توانید فایل PDF این کتاب ارزشمند را با کلیک بر روی تصویر زیر دانلود نمایید.

دانلود کتاب:
تعلیم و تربیت در اسلام

نقش آزادی در تربیت کودکان

گفتارها و نوشتارهای حاضر در کتاب «نقش آزادی در تربیت کودکان» را می‌توان در چند گروه قرار داد. نخست گفتارهایی که پیش از انقلاب برای اولیا و مربیان برخی مدارس به صورت سخنرانی بوده است. نوشتار «عادت» ترجمه مقاله‌ای با همین عنوان از ولیام جیمز، فیلسوف و روانشناس معروف آمریکایی است که در نشریه مکتب تشیع به چاپ رسیده است. برخی دیگر از گفتارها، از سلسله مباحث تفسیر قرآن ایشان است که به موضوع کتاب مربوط بوده‌اند و به همین منظور در این کتاب آمده‌اند. چند گفتار کتاب هم متن سخنرانی‌های شهید بهشتی پس از انقلاب است که به علت مرتبط بودن با موضوع کتاب گرد آوری شده‌اند.

«نقش آزادی در تربیت کودکان»، «تکلیف الهی»، «تضاد دو نسل»، «تعلیم و تربیت»، «آموزش و پرورش فکری کودکان»، «عادت»، «تربیت اسلامی»، «تفریح از دیدگاه اسلام»، « وجه نیاز به تفریح»، «ویژگی‌های نسل جوان»، «آزادی و شخصیت» و «عشق الهی» موضوع‌ها و گفتارهای مطرح شده در کتاب هستند.

این کتاب نه صرفا کتابی در حوزه تربیت فرزند است، بلکه نام یکی از گفتارهای مندرج در آن برای کل کتاب انتخاب شده است. مضمون کلی کتاب حوزه انسان شناسی است که شاید یکی از درخشان ترین جنبه های فکری شهید بهشتی همین حوزه انسان شناسی باشد. حتی در لابلای همان مباحث مربوط به کودک نیز نکات مهمی در حوزه انسان شناسی مطرح شده است.

دانلود کتاب:

نقش آزادی در تربیت کودکان

دانشنامه جامع فلسفه و نظریه های تعلیم و تربیت/ دانشنامه 1

از این هفته تصمیم گرفتم که شنبه هر هفته دانشنامه های تخصصی رشته های مختلف علوم تربیتی را برای دانلود و مطالعه دانشجویان بارگزاری کنم. با توجه به اینکه در تحقیقات و پژوهش ها نیاز مبرمی به اطلاعات دسته اول و منسجم نیاز است این دانشنامه ها خیلی بکار می آیند.

دانلود دانشنامه:

دانشنامه جامع فلسفه و نظریه های تعلیم و تربیت