دانشنامه چندفرهنگی آموزشی/ دانشنامه 2

آموزش و پرورش چندفرهنگی به همه خط مشی‏ ها و رویدادهایی اطلاق‏ می‏ شود که نظام های آموزشی باید به کار گیرند تا نتایج آموزشی را برای همهء دانش ‏آموزان دارای‏ ملّیت، طبقه، مذهب و حتی جنسیت‏ های مختلف و کودکان استثنایی بهبود بخشند.

آموزش و پرورش چند فرهنگی در کشورهایی که دارای تنوع قومیتی و ملیتی هستند جزو ضروریات و الزامات نظام های آموزشی است که باید به آنها پرداخته شود. در این راستا کشورهایی نظیر آلمان، انگلستان، کانادا، استرالیا و... سال هاست که فعالیت دارند و زمینه های علمی و آموزشی مناسبی را فراهم ساخته اند.

دانشنامه های تخخصی هر رشته تحصیلی منبعی غنی برای تحقیقات علمی و پژوهشی هستند. در ادامه دانشنامه چند فرهنگی در نظام آموزشی برای دانلود ارایه می شود:

دانلود کتاب:

دانشنامه چند فرهنگی

دانش آموزان تیزهوش چه کسانی هستند؟

آیا استعداد یعنی خلاقیت فکری؟ آیا “ضریب هوشی” تنها راه اندازه گیری هوش است؟ از دیرباز، با استعداد بودن به معنای با هوش بودن و داشتن ضریب هوشی بالا بوده است. اما بسیاری از محققان بر این باورند که دانش آموزان در زمینۀ هوش عاطفی و اجتماعی نیز می توانند دارای استعداد بالایی باشند. برای درک بهتر نحوۀ آموزش این کودکان، به پرتغال و روسیه می رویم و نظر کارشناسان را جویا می شویم.

پرتغال: شناسایی زودهنگام تیزهوشان

گاهی، با استعداد بودن می تواند مانند یک تیغ دو لبه باشد: بضی اوقات دانش آموزان باهوش به سرعت از مدرسه خسته می شوند و چنانچه معلمان و همکلاسی ها با آنها همکاری نکنند، از درس و مدرسه زده می شوند یا در بعض مواقع حتی از مدرسه اخراج می شوند یک برنامۀ آموزشی به معلمان کشور پرتغال کمک می کند، از چنین مواردی پیشگیری کنند. ژوآئو پائولو، هفده ساله است و دوران تحصیلی مشکلی را پشت سر گذاشته است. روابط سخت او با معلمان، موجب شد که دو بار از مدرسه اخراج شود. ریشۀ این مسئله همیشه برای ژوآئو پائولو ناشناخته بود تا اینکه به تازگی استعداد فوق العادۀ او تشخیص داده شد. 

“مارسلا راستا پینو“، یکی از معلمان ژوآئو پائولو می گوید: “سطح و توانایی او نسبت به میانگین دانش آموزان بالاتر است. او با تحقیر به مدرسه نگاه می کند و با ناراحتی به مدرسه می آید. بنابراین ما باید این دید منفی را تصحیح کنیم و مفهوم بهتری از مدرسه و معلم به او بدهیم و تلاش کنیم تا این محیط و این برنامه ها برای آینده او مفید باشند.” به نظر این معلم، شناسایی زودهنگام این دانش آموزان می تواند بسیاری از مشکلات را حل کند. 

مارک براکِت: “اشکال مختلف هوش”

“مارک براکِت“، استاد روانشناسی در دانشگاه یِیل در ایالات متحده آمریکا در گفتگو با یورونیوز توضیح می دهد که هوش می تواند مربوط به استعدادهای مختلفی باشد. “آیا راجب استعداد عاطفی ، یا استعداد اجتماعی یا استعداد در تحصیل صحبت می کنیم؟” “برای مثال، براحتی می توانید تصور کنید که یک شخص برای یاد گیری و شناخت مسائل هوش بسیار بالایی داشته باشد، اما برای برقراری رابطه با دیگران مشکل داشته باشد. بر عکس این مسئله نیز اتفاق می افتد، ما می توانیم افرادی را ببینیم که از لحاظ عاطفی هوش بسیار بالایی دارند و به خوبی می دانند چگونه با مردم برخورد کنند، اما به هیچ وجه دانش آموز خوبی نباشند.”

روسیه: آیندۀ تیزهوشان

سپس به روسیه می رویم. در این مدرسه در مسکو با استفاده از روش های تدریسی خاص و پرورش استعداد دانش آموزان، آنها را به مخترعان بی نظیری تبدیل می کنند.   امتحان ورودی به این مدرسه بسیار سخت و شامل چندین مرحله است: یک مسابقه در خلاقیت، یک امتحان کتبی و یک بازی ذهنی دست جمعی. از هر پنج یا شش نفر تنها یک دانش آموز انتخاب می شود و هیچگاه بیشتر از هفتاد دانش آموز در این مدرسه ثبت نام نمی شوند.

دانلود کلیپ:

دانش آموزان تیزهوش چه کسانی هستند؟

استفاده از بازی برای شناخت مغز

یک تیم تحقیقاتی انگلیسی برای به دست آوردن اطلاعات لازم در شناخت مغز و فعالیت های مغزی صدها کودک بین شش تا هشت سال را مورد اسکن ام آر آی قرار می دهند. این اطلاعات برای شناخت فعالیت های مغزی نوزادان نارس بسیار مهم خواهد بود. این پژوهش و مطالعات به شناخت نقش بازی در مغز و فعالیت های مغزی کودکان می پردازد. گروهی از کودکان در موزه علوم لندن به آموزش بازی های کامپیوتری و انجام آن تحت نظر پژوهشگران این پروژه می پردازند. قابل توجه است که متخصصان مراقبت از نوزادان نارس در حال ساخت و ایجاد یک بازی کامپیوتری هستند که می تواند تاثیر تولد زودهنگام را بر عملکرد مغز اندازه گیری کند. در موزه علوم لندن، در طول بازی، عملکرد مغزی صدها کودک داوطلب بین شش تا هفت سال بررسی و تجزیه و تحلیل می شود.

آنیتا مونتانا (Anita Montagna) روانشناس و متخصص اعصاب از کالج سلطنتی لندن در رابطه با آزمایش بازی های کامپیوتری بر روی این کودکان چنین توضیح می دهد:"یکی از مهارت ها، دقت در اجرا، توانایی حفظ اطلاعات و مهار واکنش اتوماتیک است. در واقع این ایده اصلی بوده و پس از آن کار روی حافظه ، حفظ اطلاعات در ذهن و دستکاری اطلاعات آنلاین انجام می گیرد و این در پیش بینی موفقیت تحصیلی و دیگر مهارت ها در زندگی بسیار مهم به نظر می رسد. ما به طور انتخابی به مسائلی چونT توانایی تمرکز روی موضوعی خاص و عدم توجه به چیزهای دیگر در طول بازی ، توجه می کنیم. در این مطالعات ما به طور دائم به بررسی تمرکز طولانی مدت کودکان به یک موضوع خاص توجه خواهیم کرد.

دانلود کلیپ:

استفاده از بازی برای شناخت مغز

جستجو برای بهترین روش تدریس

آموزگار خوب یعنی چه؟ پاسخ به این سئوال مشکل است. روش آموزش در نقاط مختلف جهان متفاوت است، اما نقطه اشتراک آموزگاران خوب، شوقشان به الهام دادن به شاگردانشان است. در برنامه این هفته جهان دانش به امکانات مختلفی نگاه می کنیم که آموزگاران در گوشه و کنار جهان برای جلب شاگردانشان استفاده می کنند.

طرح” تلویزیون آموزگار“، از روش تدریس در پنج هزار مرکز آموزشی بریتانیا فیلمبرداری کرده است. نتیجه این کار به حدی موفقیت آمیز بوده است که سایر کشور ها هم به آن تاسی کرده اند. اینجا کلاس درس جغرافیا درمدرسه ای در شهر سانینگ دیل در جنوب غربی بریتانیاست. بزودی هزاران نفر دیگر این کلاس درس را در اینترنت خواهند دید. تهیه کننده این برنامه تلویزیونی اینترنتی می گوید:
“این برنامه بخشی از سری موسوم به ابتکارات بزرگ آموزشی است که در آن آموزگاران زبر دست به همکارانشان نشان می دهند چگونه روش تدریسشان را بهبود بخشند.” چند هفته پیش تلویزیون آموزگاران برای فیلمبرداری با این آموزشگاه تماس گرفت. واکنش اولیه آموزگاران توام با شگفتی بود چون قرار بود روش تدریس آنها توسط هزاران نفر دیده شده و در باره آن اظهار نظر شود.  “نخستین اولویت من درس دادن به بچه هاست. می خواهم مطمئن شوم که آنها از وقتی که با هم می گذرانیم چیزی یاد می گیرند. وجود دوربین فیلمبرداری در کلاس یک قدری مزاحم بود اما بعد از مدتی به آن عادت کردیم و مثل همیشه به کارمان ادامه دادیم.” “تلویزیون آموزگاران چشمی است که آنچه در کلاس می گذرد، ضبط می کند. اگر آموزگار نکته ای را فراموش کند، می تواند فیلم را برگرداند و دوباره ضبط کند. می توان نتیجه کار را بارها و بارها دوره کرد.” مقر کمپانی فیلبرداری در مرکز لندن است. فیلمها در اینجا تنظیم نهائی می شوند. اما فکراین پروژه از کجا آمده است؟

“نظر اولیه تلویزیونی که کار آموزگاران را بهتر کند، بوسیله دولت مطرح شد. چالش پیش روی ما، بوجود آوردن برنامه ای بود که قبلا مثل آن دیده نشده بود : اینکه چطور هم برنامه را جالب و دیدنی کنیم و هم از طریق نشان دادن اینکه در دیگر کلاسها چه می گذرد، کار آموزگاران را بهتر کنیم.”  تلویزیون دیجیتال آموزگاران، از پنج سال پیش بهترین روشهای تدریس را در اختیار معلمین گذاشته است. این ابتکار، در آمریکا، استرالیا و تایلند هم به کار گرفته شده است.در بریتانیا می مانیم که با تیم رایلندز که قدرت ابتکار و خلاقیت کودکان را با فناوری دیجیتال تقویت می کند.  

تیم رایلندز یک آموزگار دبستان و مشاور آموزشی است که مسحور قابلیت کامپیوتر برای ایجاد خلاقیت است. “بیست و پنج سال است که آموزگار هستم. چهار سال پیش پروژه بکار گیری کامپیوتر برای ترغیب کودکان به نوشتن را با دست اندرکاران شروع کردم. همه نوع برنامه را تجربه کردم و بالاخره برنامه هائی را که می خواستم پیدا کردم”.تیم برای بازی کامپیوتریش بنام “میست” شناخته می شود که هدف آن ترغیب و نشویق کودکان به نوشتن است. او معتقد است که همه آموزگاران باید با آخرین پدیده های فناوری در کارشان آشنا باشند. “ما باید بعنوان بخشی از کارمان، با فن آوری هائی که کودکان در خانه با آن کار می کنند، آشنا باشیم. در غیر اینصورت دنیای مدرسه در مقایسه با دنیای انها در خانه راکد بنظر خواهد رسید. ما از بازیهای کامپیوتری گرفته تا وب-2 استفاده می کنیم تا جهش لازم را برای کودکان فراهم کنیم. بچه ها از بعضی از برنامه های کامپیوتری بسیار چیزها یاد می گیرند.”کارهای گروه برای سنین دو تا نوجوانان است که به گفته او می تواند قدرت فراگیری آن کودکانی را که با متد های معمول تدریس مشگل دارند، تقویت کند.

دانلود کلیپ:

جستجو برای بهترین روش تدریس

زن فضانورد چینی از فضا به شاگردان خود درس می دهد

وانگ یاپینگ دومین زن فضانورد چینی است که ۲۱ خرداد سال جاری توسط سازمان فضانوردی چین به مدار زمین فرستاده شد. این فضانورد به همراه دو فضانورد دیگر چینی ۱۵ روز در مدار زمین خواهند بود. کپسول حاوی فضانوردان به نام “شن زهو ۱۰” به آزمایشگاه فضایی “تیانگ گونگ یک” متصل شده که وانگ یاپینگ ۳۳ ساله از آنجا به دانش آموزان از طریق سیستم ویدئو کنفرانس درس می دهد.

حدود ۶۰ میلیون دانش آموز و معلم در سراسر کشور دروس خانم یاپینگ را دنبال می کنند. این فضانورد کشش سطحی مایعات و حرکت اشیاء در محیطی بدون جاذبه را تشریح می کند. وی دانش آموزان را برای درک مفهوم جرم، وزن و قوانین نیوتون کمک می کند. چین در حال گسترش برنامه فضایی بزرگی با هدف ارسال انسان به ماه و ایجاد یک ایستگاه فضایی بین المللی تا سال ۲۰۲۰ میلادی است.

دانلود کلیپ:

دومین زن فضانورد چینی از فضا به شاگردان خود درس می دهد 

تکنولوژی جدید، آموزش را دگرگون می کند

این روزها تکنولوژی جدید قسمتی از زندگی روزمره بسیاری از کودکان است. مدرسه های نوآور سعی می کنند با استفاده از این تکنولوژی ها در کلاس درس ازآنها نهایت بهره را ببرند.

در مدرسه “تلاش برای یادگیری” طراحی بازی های ویدیویی و بازی با آنها بخشی از درس روزانه دانش آموزان است. “تلاش برای یادگیری” یک مدرسه دولتی در نیویورک است که به صورت یک بازی ویدیویی کار می کند. شاگردان نه تنها با بازی کردن یاد می گیرند بلکه بازی ها را طراحی نیز می کنند. نه تنها مقاله می نویسند بلکه آنها را به صورت فایلهای سمعی و بصری در رسانه اجتماعی خود قرار می دهند.

فناوری پیشرفته در مدارس استونی

در کشور استونی که استفاده از اینترنت و تکنولوژی نو در سطح بسیار بالایی است در مدارس تخته سیاه سنتی کم کم جایش را به لوح های کامپیوتری ارتباط متقابل واگذار می کند. این قسمتی از انقلاب فن آوری است که در تمام کشور آشکار است. اما نوآوری های اینچنینی تا چه اندازه مفیدند؟ در مدارس کشور استونی وقتی شاگردان ریاضی یا زبان خارجی می آموزند، از تخته سیاه رایانه ای استفاده می کنند. به آن تخته سیاه ارتباط متقابل نیز می گویند و عمدتا برای دستور زبان خارجی و ریاضی استفاده می شود.

روبات در مدارس کره جنوبی

در کره جنوبی روباتها در آموزش زبان انگلیسی مورد استفاده قرار می گیرند تا به نیاز روزافزون معلم زبان انگلیسی پاسخ داده باشند. در این کشور به اندازه کافی معلم انگلیسی زبان وجود ندارد ولی در فیلیپین آنها فراوانند. به همین دلیل دولت کره جنوبی با بنیاد نهادن برنامه ای در شهر دایگو در جنوب شرقی کشور معلمان انگلیسی را در قالب شخصیت های روباتی به کلاس های درس وارد کرد.

دانلود کلیپ:

تکنولوژی جدید، آموزش را دگرگون می کند

دانشنامه جامع فلسفه و نظریه های تعلیم و تربیت/ دانشنامه 1

از این هفته تصمیم گرفتم که شنبه هر هفته دانشنامه های تخصصی رشته های مختلف علوم تربیتی را برای دانلود و مطالعه دانشجویان بارگزاری کنم. با توجه به اینکه در تحقیقات و پژوهش ها نیاز مبرمی به اطلاعات دسته اول و منسجم نیاز است این دانشنامه ها خیلی بکار می آیند.

دانلود دانشنامه:

دانشنامه جامع فلسفه و نظریه های تعلیم و تربیت

سیری در اندیشه بزرگان تعلیم و تربیت

جان دیویی:

جان دیویی فیلسوف و مربی بزرگ آمریکایی، در سال ۱۸۵۹ میلادی در برلینگتون آمریکا، چشم به جهان گشود. در آغاز جوانی و دوره دبیرستان و سال‌های نخست دانشگاه، هوشمندی و استعداد قوی از خود نشان نداد، به گونه‌ای که هنگام تحصیل در دبیرستان، چنان در حد متوسط می‌نمود، که احتمال داده نمی‌شد بتواند برای تحصیلات عالیرتبه وارد دانشگاه شود، به هر حال به دانشگاه راه یافت، سال‌های آخر تحصیل در دانشگاه، نقطه عطفی در افکار وی بود ونشانه‌های خلاقیت فکری و فعالیت فلسفی ازوی بروز کرد.‌

وی از شارحان و مفسران بزرگ پراگماتیسم (اصالت عمل) آمریکایی است و دامنه تالیفات وی، از نظر موضوعات گوناگونی که بدان‌ها اندیشیده و به نگارش پرداخته، گسترده و متنوع است.

از دیدگاه دیویی، هدف تعلیم و تربیت، "جامعه دموکراتیک" است و در تعریف آن می‌گوید: جامعه دموکراتیک، جامعه‌ای است که از پیدایش اختلافات و تبعیضات طبقاتی، قومی و نژادی جلوگیری می‌کند. وی می‌گوید: تعلیم و تربیت عبارت است از: بازسازی و سامان‌دهی تجربه که بر معنی‌دار شدن و عمق آن می‌افزاید و توانایی هدایت جریان تجربه را توسعه می‌بخشد.

دیویی معتقد است که در آموزش دوره‌های مختلف تحصیلی باید به امور حسی و عینی تاکید شود و فعالیت و تجربه فرد، محور برنامه‌ها باشد. یکی از مهم ترین آثار دیویی کتاب دموکراسی در تعلیم و تربیت است:

دانلود کتاب:

دموکراسی در تعلیم و تربیت

ژان ژاک روسو:

ژان-ژاک روسو متفکر سوئیسی اصل و زاده در شهری نزدیک مرز پاریس، در سدهٔ هجدهم و اوج دورهٔ روشنگری اروپا می‌زیست.اندیشه‌های او در زمینه‌های سیاسی، ادبی و تربیتی، تأثیر بزرگی بر معاصران گذاشت. نقش فکری او که سال‌ها در پاریس عمر سپری کرد، به عنوان یکی از راه‌گشایان آرمان‌های انقلاب کبیر فرانسه قابل انکار نیست.

اگر چه روسو، از نخستین روشنگرانی است که مفهوم حقوق بشر را بطور مشخص به کار گرفت، اما نزد او از این مفهوم تنها می‌توان به معنایی ویژه و محدود سخن به میان آورد.روسو تلاش می‌کند، نوعی هماهنگی میان آزادی فردی و جمعی ایجاد نماید. وی این کار را در اثر معروف خود قرارداد اجتماعی که در سال ۱۷۶۲ میلادی نوشته شد، انجام می‌دهد. یکی دیگر از کتاب‌های مهم روسو به نام امیل در زمینه تربیت کودکان است.

کتاب امیل را مهم ترین اثر روسو در تربیت است. کتاب در مورد مراحل تربیت پسری به نام امیل بر اساس ایده های طبیعت گرایانه روسو است. روسو گفت که دولت باید بیشترین خیر عمومی و آزادی را تامین کند . اما آزادی بدون برابری وجود نخواهد داشت . بنابراین دولت باید برابری خواه باشد.

دانلود کتاب:

کتاب امیل

راسل:

راسل یکی از پیشتازان فلاسفه در قرن بیستم محسوب می‌شود و «جنبش مخالفت با آرمانگرایی» را در اوایل قرن بیستم رهبری می‌کرد. از وی به همراه لودویگ ویتگنشتاین، به عنوان بنیان‌گذاران فلسفهٔ تحلیلی یاد می‌گردد.

راسل در کتاب‌ها و مقالات خود، اهداف متعددی را هم در حوزه فردی و هم در حوزه اجتماعی برای تعلیم و تربیت در نظر می‌گیرد که نویسندگان کتاب آرای تربیتی برتراندراسل به طور مفصل به معرفی و تحلیل آنها پرداخته‌اند. 

درواقع نوع بشری که به اعتقاد راسل باید از طریق تربیت، پرورش یابد، در حوزه فردی دارای استعداد کسب علم، آزاداندیشی و ذهن فعال بوده و در حوزه اجتماعی شهروند آزاد جهان است که دارای تسامح و تساهل بوده و با آگاهی فعالانه در صدد خلق جهانی از نو است.

دانلود کتاب:
آموزش و زندگی بهتر