نظام آموزشی و بازدهی آموزشی مطالعه تطبیقی 70 کشور جهان

آموزش یکی از مهم ترین ارکان هر نظام اجتماعی به شمار می رود. در جوامع پیشرفته که روز به روز بر پیچیدگی آن افزوده می شود بدون آموزش های لازم، زندگی ممکن نخواهد بود. به تناسب گسترش مهارت های کار و زندگی در شرایط کنونی، نظام آموزش هر جامعه ای نیاز به ارتقاء کمی و کیفی دارد. سیاست گذاری و برنامه ریزی در مسائل آموزشی در سطوح و حوزه های مختلف اعم از ابتدایی، متوسطه وآموزش عالی و نظایر آن یکی از سرنوشت سازترین حوزه ها است. سیاست گذاری در این حوزه امری پویا و متحول است که به فراخور نیاز جوامع باید دست خوش تغییر و اصلاح گردد. در این بین بهره مندی از سیاست ها و تجارب آموزش سایر کشورها در طراحی نظام آموزشی کشور بسیار مفید و مؤثر می باشد.

هدف از این نوشتار بررسی نوع نظام‌های آموزشی (متمرکز، نیمه متمرکز و غیرمتمرکز) بر بازدهی آموزشی است. این تاثیر از دو جهت قابل تامل است؛ نوع نظام آموزشی در هر کشور از یک‌سو از طریق سطوح سه‌گانه توسعه اقتصادی، اجتماعی و سیاسی و از سوی دیگر به طور مستقیم بر بازدهی آموزشی تاثیرگذار است. این پژوهش بر اساس روش تطبیقی کمی یا تحلیل بین کشوری انجام گرفته، که در آن از داده‌های ثانویه 70 کشور جهان، در بین سال‌های 2004 - 1999، استفاده شده است.

دانلود مقاله:

 نظام آموزشی و بازدهی آموزشی مطالعه تطبیقی 70 کشور جهان

مدارس به ملاقات کودکان می روند

آموزش به کلاس مدرسه محدود نمی شود. در سراسر جهان کودکانی هستند که که بعلت فقر یا شرایط خانوادگی به مدرسه نمی روند. اما هنوز برای آنها جای امیدواری است. در ایالت “اوریسا” در هند، به کودکانی که از پیدا کردن زباله در ایستگاه راه آهن ارزاق می کنند، این فرصت داده شده است که زندگیشان را عوض کنند… و اینها همه نتیجه اراده یک زن است که آموزش را برای آنها به ایستگاه راه آهن آورده است.

استگاه راه آهن “بوبانس وار” دنیای دیگری است، اما تنها نیست. خانواده های بسیاری تمام زندگیشان را بروی سکوهای ایستگاههای راه آهن در هند می گذرانند. کودکان این خانواده ها روزهایشان به پیدا کردن چیزی در مسان زباله ها، گدائی و واکس زدن کفش می گذرد. 25 سال پیش، ایندرجیت کورانا با خود عهد کرد که همه کودکان برابرند و همه حق دارند آموزش ببینند. اگر بچه ها نمی توانستند به مدرسه بروند، مدرسه باید برایشان می آمد! ایندرجیت کورانا می گوید:

“ آنچه می خواستم به آنها پس بدهم، کودکیشان بود. اینها کودکانی بودند که مثل بزرگها رفتار و زندگی می کردند، تنها بودند، روز به روز و ساعت به ساعت زندگی می کردند ، نه وقتی برای بازی داشتند و نه امیدی برای آینده.”

همه روزه، از صبح زود، 30 تا 50 کودک بروی سکوی ایستگاه قطار جمع می شوند تا مدرسه چهار ساعته اشان را شروع کنند. در این چهار ساعت، آواز می خوانند، بازی می کنند و یاد می گیرند. سازمان خیریه ای که اداره این مدرسه را بعهده دارد، کارش را با یک کلاس در “بوبانس وار” شروع کرد. امروز 14 آموزشگاه راه آهنی را با پانصد کودک در شهر اوریسا اداره می کند.

توقف بعدی ما در فنلاند است. کودکان فنلاندی ترغیب می شوند که برای آموزش بهتر طبیعت خارج از کلاسهای درس را مطالعه کنند. ببینیم چطور این کار را می کنند. امروز کلاس درس دیوار ندارد. درس در بیشه داده می شود. البته این فنلاند است و بیشه در آن فراوان. این شاگران در بیشه نزدیک به فرودگاه مشغول مطالعه بروی یک درخت، اندازه های آن و برگها و سایر خصوصیات آنند. در بازگشت به کلاس درس، نتیجه این مطالعه نوشته می شود. هر کودکی درخت خود را انتخاب می کند و در طول سال و فصلها تغییرات آنرا مشاهده و مطالعه می کند. این یکی از صدها تجربه یادگیری در محیط خارج است که در جریان آن کودکان پروژه های مطالعاتیشان را در دنیای واقعی و طبیعی کسب می کنند.

به تانزانیا برویم که در آنجا مدارس کودکان ایلهای مهاجر با آنها ییلاق و قشلاق می کنند. آنها این را مدیون کارو مهارت سازمانی موسوم به “توسعه مثبت” هستند. قبیله ماسائی با بارانهای فصلی حرکت می کند که رفتن به مدرسه را برای کودکان ماسائی بسیار دشوار می کند. اما راه حل جالبی در روستاهای ارتفاعات جنول تانزانیا در نزدیکی دارالسلام به عمل گذاشته شده است. ان جی اوی محلی موسوم به “توسعه مثبت” راههای انعطاف پذیری برای آموزش کودکان در مرغزارها پیدا کرده است.

آنها به آموزگاران که خود از مردم محلی هستند، آموزشهای لازم را داده و سپس با قرار قبلی که برای روستائیان مناسب باشد، آنها را سوار بر دوچرخه و با کتابهای لازم به محل می فرستند. دخترها بخصوص بخاط ترکیبی از مسائل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بیشتر از پسر ها از مدرسه محرومند. ازدواجهای زودرس و کار سنگین خانه، عوامل اصلی تعداد قلیل دخترها در مدرسه است. وقتی فصل باران شروع می شود، ایلیاتی ها بار دیگر به مرغزارهای خودشان برمی گدرند. با توجه به این، “توسعه مثبت” به حدود سیصد کودک آموزش می دهد بدون آنکه شرایط زندگیشان را تغییر دهد. به پایان برنامه می رسیم. اگر مایلید این برنامه یا برنامه های دیگر ما را بروی اینترنت ببینید، آدرس ما یورونیوز، دات نت، اسلش جهان دانش است.

دانلود کلیپ:

مدارس به ملاقات کودکان می روند

انیمیشن نقد نظام آموزشی موجود جهان

یکی از پیچیده‌ترین جلوه‌های یادگیری انسان در هزاره سوم و در قرن بیست‌ویکم یادگیری، خلاقیت و آفرینندگی است. درباره خلاقیت بحث‌های فراوانی شده اما بسیاری از رفتارشناسان خلاقیت را دارای مولفه‌های تشکیل‌دهنده‌ای مثل یادگیری، تفکر، مهارت، تجربه، انگیزه و استعداد قلمداد کرده‌اند.

البته خلاقیت مثل هوش، حافظه و تفکر فرآیندی پویاست که با استفاده از متدهای مختلف می‌توان به آموزش، رشد، تقویت و توسعه آن پرداخت. اندازه‌گیری خلاقیت و روش‌های پرورش آن از پنجاه سال قبل شروع شده؛ البته در طول تاریخ همواره خلاقیت در میان دانشمندان و کاشفان، هنرمندان و نویسندگان و مخترعان وجود داشته است.

متاسفانه در نظام آموزشی پرورش خلاقیت جایگاهی خاص ندارد و به رشد آن توجه نمی‌شود. بیشتر معلمان کلیشه‌ای و قالبی فکر و عمل کردن را به دانش‌آموزان یاد داده و تقویت می‌کنند .شاکله کتب درسی تقریبا در طول چهل سال گذشته یکنواخت بوده است و این مبانی را از ترجمه کتب کشورهای اروپایی برداشت کرده‌اند. محدودیت‌های موجود در فعالیت‌های علمی در مراکز آموزشگاهی اعم از مدارس یا دانشگاه‌ها به شکلی که کشف و تقویت استعدادهای درخشان بسیار محدود و آهسته حرکت می‌کند اتفاق می‌افتد.

تفکر یکنواخت علمی در کلاس‌های درسی در سطوح مختلف تا آنجا که دانش‌آموزان و دانشجویان در روز اول کلاس به فکر سوالات امتحان هستند، شکل امتحانات چهار جوابی، سوالات و پاسخ‌های قالبی و یکنواخت حتی بازی‌های کلاسی و مدرسه‌ای در خانه و مدرسه خلاقیت فرزندان ما را محدود کرده است.

"متاسفانه حل‌المسائل‌های مختلف در سطوح بالا و پایین کلاسی، راهنمای کتب درسی و کلیدهای سوال و جواب باعث انجماد خلاقیت در نوجوانان و جوانان ما شده در حالی که در کشورهای پیشرفته معلمان و اساتید علاقمندند با فراهم کردن شرایط مناسب شاگردان خود را به تفکر خلاق هدایت کرده و آنها را برای زندگی در دنیای پویا و برای آینده‌ای جدید آماده کنند."

خانواده بی‌تردید اثربخش‌ترین تاثیر را بر رشد خلاقیت دارد چراکه خلاقیت توانایی و مهارتی است که عوامل متعددی بر رشد و توسعه آن اثر می‌گذارند از جمله خانواده که فرصت‌های لازم را برای سوال کردن، تجربه کردن و کنجکاوی کودکان فراهم کرده و در مقابل اینگونه رفتارها روش سرکوب و دعوت به سکوت پیشه نمی‌کنند.

نظام آموزشی و معلمان با نوگرایی می‌توانند در رشد این فرایند موثر باشند. مهمترین عوامل مانع خلاقیت در نظام آموزشی عبارتند از تاکید بر دروس نظری، تکیه بر محفوظات، تکالیف پرحجم و زیاد، عدم توجه به توانایی‌ها، کلاس‌های پرجمعیت، انضباط افراطی، معلمان ناآشنا به روانشناسی و تعلیم و تربیت، روش‌های تدریس سنتی و تاکید بر تفکر همگرا.

در ادامه یک کلیپ برای دانلود ارایه می کنم که به نقد نظام آموزشی و خلاء خلاقیت در بین دانش آموزان می پردازد:

دانلود کلیپ:

انیمیشن نقد نظام آموزشی موجود جهان

روزگار دانش‌آموز ویدئوی «شیب، بام»

به نقل از نشریه نیمکت:

دانش‌آموزی که اغلب ما در ویدئوی معروف به «شیب، بام» دیده بودیم، امروز ترک تحصیل کرده است. می‌گوید در روستایشان همه به او می‌خندیدند. او در آن لحظه نتوانست به یک پرسش، پاسخ دهد: «چرا در شمال ایران بام بسیاری از خانه‌ها را شیب‌دار می‌سازند؟»

دانلود کلیپ:

کلیپ شیب، بام

همه ما خندیدیم؛ به کودک درون یک ویدئو. کودکی که روبروی معلم ایستاده، ساده، روستایی و با نگاهِ روشن بی‌تکلف. معلم با لهجه روان و سلیس از کودک که انگار دانش‌آموز کلاس سوم ابتدایی است سوال می‌کند. سوال از درس «سفر خانواده آقای هاشمی است»؛ همان جا که به شمال رسیده‌اند؛ درسی که یک سال پیش از کتاب‌های درسی حذف شد.

 معلم می‌پرسد: «چرا بام خانه‌های شمالی را شیب‌دار می‌سازند؟». کودک گوش تیز می‌کند و ولوله‌ دست‌هایش در قلقله اضطراب می‌نشیند. به خودش پیچ و تاب می‌دهد و کلمات و جمله‌هایی غریب را جفت و جور می‌کند تا جوابی داده باشد و خودش را از معرکه فشار و نگرانی برهاند.

این ویدئو بارها میان کاربران شبکه‌های مجازی به اشتراک گذاشته شده و همین به اشتراک‌گذاری سرنوشت کودکی را تحت تأثیر قرار دارد.

بیژن می گوید:

«بچه‌ها توی آن روستا مدام مسخره‌ام می‌کردند. هی می‌گفتند شیب، بام، نمی‌دانم. می‌گفتند که من خنگم. اینجا هم که آمدیم همین‌طور سر به سرم می‌گذاشتند. شما باشید تحمل می‌کنید؟ نه نمی‌کنید؛ هیچ‌کس تحمل مسخره شدن ندارد. من هم گفتم که دوست ندارم مدرسه بروم. می‌روم سر کار».

معلم او:

آقا معلم بغض می‌کند. درست همان لحظه‌ای که می‌گویم: «بیژن» مدام به مادر و پدرش التماس می‌کند که اسمش را عوض کنند. آقا معلمی که کارگردان ویدئوی «شیب و بام» است، حالا در یک پراید سفید نشسته و گوشه چشم‌هایش به نم می‌نشیند. سکوت بغض را پس می‌زند: «نمی‌خواستم این طور بشود. به خدا بیژن دانش‌آموز زرنگی بود. وقتی به صورت کتبی امتحان می‌گرفتم همه جواب‌ها را مو به مو می‌نوشت. هوش و ذکاوت از چشم‌هایش می‌بارید.»

نظام آموزشی عامل بردگی انسان

سال هاست بحث تحول علوم انسانی در جامعه مطرح است اما تحول انصافا مثل چاه کندن با سوزن است چرا که ما در پارادایمی قرار داریم که تقریبا بیرون رفتن از آن الان توجه به شرایط فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و... کشور تقریبا نزدیک به محال است. گرچه برای هر کاری محال، محال است ولی سختی بسیار دارد چرا که تمام زندگی ما از بدو تولد تا مرگ کنترل شده است.

این کنترل توسط اقویان علمی و مادی دنیا صورت می گیرد و انسان ها به مثال دام هایی هستند که در دامداری اربابان قدرت و ثروت پرورش می یابند. عموم مردم در تمام عمرشان نمیدانند چه بردگان مطیع و خوبی اند.

برده داری مدرن مثل سابق نیاز به زور ندارد بلکه با اندیشه ها و افکار زندگی ملل سروکار دارد، ابزار و روش آنها هم از طریق رسانه ها، آموزش و پرورش و... صورت می گیرد.

در هر سرزمینی که به وضع موجود بردگی شان راضی باشند کاری به کارشان ندارند و حتی آزادی های محدودی هم بهشان میدهند ولی خدایی ناکرده اگر سر به طغیان بردارند و از حد و حدود اربابان تجاوز کنند بشدت با آنها بر خورد می شود . این برخورد می توانند مستقیم باشد مثل جنگ و یا غیر مستقیم که از درون به متلاشی کردن نظام ها می پردازند.

برخورد غیر مستقیم از سه جهت صورت می گیرد:

- جنگ های داخلی: مثل وضعیت الان سوریه که اربابان صهیونی این جامعه و ملت را ضد منافعشان می دیدند از طریق گروه های افراطی داخلی شان ضربات مهلک می زنند.

فتنه 88 در کشور ما هم از این نوع است.

- روشنفکری: این نوع مقابله تقریبا مهلک ترین نوع مقابله است در صورت های فوق طرفیت درگیری هم را می شناسند و تکلیف شان را می دانند ولی در این نبرد که اصطلاحا نبرد نرم نیز گفته می شود اربابان با استفاده از روشنفکران دانشگاهی، هنرمندان و... به تخریب و تهدید اندیشه ها و افکار در طول زمان می پردازند.

نمونه روشنفکری چند سده اخیر و زمان حال در کشور ما نمونه بارز و برجسته این نوع برده داری مدرن است و سئوال اینجاست چگونه می توان با آن مقابله کرد؟ آیا تحرکات علمی و فرهنگی اخیر در کشور ما می تواند جوابگوی این نوع تهدید باشد؟ آیا مسئولین ما اصلا بفکر این نوع مسائل هستند؟

- البته نوع بسیار سخیف تری که نشان از ضعف مفرط اربابان است و عدم تحمل رشد و پیشرفت ملل استفاده از حربه ترور می باشد. این حربه که گاها با ترور دانشمندان و صاحبان اندیشه همراه است جزو وحشیانه ترین نوع کنترل می باشد.

نمونه بارز این نوع کنترل ترور شخصیت های علمی و هسته ای کشورمان طی چند ساله اخیر هستیم. شهید احمدی روشن ها و شهید شهریاری ها ستاره های علمی ایران اسلامی در جهان هستند که این اربابان تحمل وجود مبارکشان را نداشتند.

نکته بارزتر از کنترل فکر و اندیشه جولان دادن به اندیشه ها و اساتید سکولار دانشگاه ها است و در عرصه التقاط و بی دینی یکه تازند. چرا از اساتید علوم انسانی ترور نمی شوند؟ ترور که هیچ چرا کوچکترین انتقاد و یا اعتراض حتی علمی از طرف اربابان به آنها نمی شود؟

در ادامه برای روشن تر شدن اصل بحث دعوت تان می کنم مستندی را نظاره کنید که به واکاوی بردگی انسان ها از منظر اندیشه و فکر می پردازد. این مستند اولین بار در طرح علمی "حکمت بلیغ" مشاهده نمودم و توصیه می کنم حتما دانلود فرمایید و ملاحظه نمایید.

در این مستند خواهید دید:

چگونه و چرا انسان ها در طول تاریخ به بردگی کشیده شدند؟ برده داری مدرن چگونه انجام می شود؟ تاریخ برده داری انسان در چهارمدل مصر باستان ، روم، نظام فئودالی و دموکراتیک مدرن بررسی می شود. این مدل ها جامعه را به دوطبقه دام و دام دار تقسیم می کنند.

دانلود مستند:

داستان بردگی انسان