مردم نگاری آموزشی

اثر دکتر نعمت الله فاضلی:

مردم نگاری به معنای اخص کلمه و در فعلیتی کاملا رادیکال، یکی از انواع مردم‌نگاری در مفهوم عام آن است که در حین آنکه از اصول و مقدمات بنیادین مردم نگاری بهره می‌برد از مبانی زیست‌نگاری آن نیز استفاده می‌کند. هدف و ابژه‌ای که در سرانجام چنین فعالیت سوبژکتیوته‌ای قرار دارد توصیفی قوی و با اصالت در باب پدیده یا تجربه‌ای است که معمولا مقیاس و معیار تحلیل در آن، همانا تجربه بدن- زیسته افراد است که در بستر و مقام خاستگاه‌های اجتماعی و با نگاهی کلی تبیین می‌شود.

در برخی از مطالعات مردم نگارانه، تجربه‌ای که خود نگارنده در موضوع و سوژه‌ی مطالعاتی و پژوهشی‌اش برای توصیف و تحلیل دنبال می‌کند در یک واکاوی کیفی خاستگاه چگونگی به بار نشستن چنین فضایی را بررسی می‌کند. به عنوان مثال فاضلی در بحث مدرسه روستایی گویی در تلاش است تا مخاطب را متوجه صدایی از درون کرده و با آزاد سازی از قید و بند روش و با تمرکز بر عاطفه، احساس و درک محقق، طرح خود را دنبال کند. نگارنده کوشیده تا در این کتاب مفهوم فرهنگ را هم به مثابه‌ی «شیوه زندگی» و هم در مفهوم «نظام‌های دلالت و معنا» به کار گیرد که البته لازم به ذکر است در دیگاه کلاسیک انسان‌شناختی، توجه کمتری به وجوه متنی و زیبایی‌شناختی فرهنگ می‌شود و اغلب به جنبه فرهنگ را در جوامعی با مقیاس کوچک بررسی می‌کند.

«مردم‌نگاری آموزش» در هفت فصل تنظیم شده که نگارنده در فصل نخست با «رویکردی فرهنگی به آموزش، برنامه درسی و یادگیری» در فصل دوم به مساله «آموزش و پرورش و سیاست در ایران» می‌پردازد. در فصل سوم به دنبال واکاوی «دیدگاه و بحثی درباره آینده مدرسه در ایران» است. در فصل چهارم به بنیان «معلمی از رویکرد فرهنگی» پرداخته و در فصل پنجم «چالش‌های فرهنگی فاوا در آموزش و پرورش» را بررسی می‌کند. سرانجام در فصل ششم با نگاهی مجمل بر مساله «مردم نگاری رایانه در کلاس درس در ایران» به فصل آخر و بررسی خاستگاه «مردم نگاری تجارب دانش آموزی در مدرسه روستایی در ایران» می‌رسد.

انتشارات: علم

آموزش و زندگی بهتر

در دنیای امروز بیش از همیشه متوجه تربیت کودکان شده‌اند و مسئله تعلیم و تربیت صحیح موضوع روز است، این کتاب یقین دارم یکی از کتبی است که می‌تواند برای معلمین و والدین راهنمای بسیار صحیحی در ساختن روح و جسم و عقل و دانش کودکان باشد.
برتراند راسل نزد همه افرادی که با فلسفه تربیت و تعلیم سر و کار دارند مشهور می‌باشد. او همه چیز را در این کتاب به‌وضوح و روشنی دیده و مورد بحث قرار داده است. صفات لازمه انسان کامل را تشریح کرده و این کتاب می‌تواند مانند چراغی راهنمای والدین قرار گیرد.
دیگر امروز با پیشرفت علم روان‌شناسی و مردم‌شناسی جای بحث نیست که باید به این نوع کتاب‌ها توجه داشت چون هر پدر و مادر سالم و عاقل، علاقه‌مند به‌بچه‌های خود هستند و آرزوی آن‌ها اینست که بچه سالم و عاقل و با تقوا تحویل جامعه دهند تا بتواند در آتیه زندگی بهتر و سعادتمندتری داشته باشند، ولی خیلی کم هستند پدران و مادرانی که واقعاً بدانند با بچه از روز تولد باید چه‌گونه رفتار کرد و چه نوع تعلیمات و راهنمایی‌ها در سال‌های بعد لازم است تا به آرزوی خودشان که سعادت کودک است برسند.

همه ما کم و بیش می‌دانیم که بچه‌ها در ابتدای تولد مانند ماده خامی هستند و این ما هستیم که باید به آن‌ها شکل و ترکیب صحیح و مفید بدهیم تا بتوانیم آن‌ها را خوشبخت کنیم.
همان‌طور که از نام این کتاب آموزش و زندگی بهتر و مفهوم آن برمی‌آید آموزش و پرورش کلید زندگی بهتر است.
گاهی این مسئله به‌فکر اشخاص می‌رسد که چرا فلان پزشک یا دانشمند موفق نیست؟ جواب این سؤال بسیار روشن است و خود نویسنده در جاهای مختلف این کتاب جواب داده و آن اینست که معلومات بدون شخصیت سالم نتیجه ندارد و یک انسان کامل باید علاوه بر معلومات کافی شخصیت و سجایای انسانی نیز داشته باشد تا در زندگی موفق شود.

دانلود کتاب:

آموزش و زندگی بهتر

کتاب ترسیم نقشه مطالعات میان رشته ای

از میان منابع معتبر خارجی در زمینه رویکرد آموزشی و پژوهشی موسوم به «میان رشته ای»، سلسله رسالات یا مقالاتی که انجمن کالج‌ها و دانشگاه‌های آمریکا (AAC&U) در قالب کتاب منتشر ساخته است می‌تواند برای علاقه‌مندان مفید باشد. عنوان کلی برگزیده شده برای سری اول از کتاب‌های مذکور نظام دانشگاهی در حال تحول (academy in transition) است. این سری کتاب‌ها را پژوهشگران سرشناسی به رشتۀ تحریر درآورده و در آن با اشاره به وضعیت آموزش در مراکز آکادمیک، چشم‌انداز تغییرات آموزشی و پژوهشی در آغاز هزاره سوم را ترسیم نموده‌اند.

عناوین سری اول به ترتیب زیر است:

- فهم معاصر از آموزش آزاد (گری اشنایدر و رابرت شوئنبرگ، 1998)

- نقشه مطالعات میان‌رشته‌ای (جولی تامپسون کلاین ، 1999)

- آموزش عمومی: دستور کار متغیر (جری گاف، 1999)

- جهانی کردن علم ( گرانت کورنل و ایو استودارد، 1999)

دانلود کتاب:

ترسیم نقشه مطالعات میان رشته ای

استاد عشق؛ شرح زندگی پرفسور سید محمود حسابی

سید محمود حسابی معروف به پروفسور حسابی فیزیکدان، سناتور، وزیر آموزش و پرورش و بنیانگذار فیزیک دانشگاهی ایران بود.حسابی در دانشگاه سوربن فرانسه، در رشتهٔ فیزیک به تحصیل و تحقیق پرداخت. در سال ۱۹۲۷ میلادی در سن بیست و پنج سالگی دانشنامه دکترای فیزیک خود را، با ارائهٔ رساله‌ای تحت عنوان حساسیت سلول‌های فتوالکتریک ، با درجه عالی دریافت نمود.

پروفسور سید محمود حسابی وجود ارزشمندی است که با مشقات زیاد در کشورهای بیگانه به تحصیل علوم مختلف می پردازد. زبانهای فرانسه، انگلیسی، عربی، ایتالیایی، سانسکریت، یونانی، لاتین، پهلوی، اوستا، ترکی، روسی و آلمانی را فرا می گیرد و نشان "کوماندور دولوژین دونور" بزرگترین نشان علمی فرانسه را با تائید اینشتین دریافت می کند و در این بین چون به وطن خویش احساس دین می کند، با وجود زمینه های فراوان به ایران باز می گردد تا با دستان پر توانش کشورش را بسازد.

هر شب خاطراتش را به اصرار فرزند ارشدش بیان می کند؛ از اینکه چگونه پدرش به بهای رسیدن به وضع مالی بهتر در دربار آنان را ترک می کند و به خواست همسر جدیدش حتی برای ازبین بردن آنها گام بر می دارد. از اینکه چگونه مادرش سر به لبه تیز و آهنی ستون کشتی می کوبد تا از توطئه شوهری بدطینت و دنیا پرست خود و فرزندانش را نجات دهد. از اینکه چگونه بدون سرمایه و محلی برای سکونت در آن سوی مرزها با مادر و برادر کوچکش سرگردان می ماند. از سختی کار و شبهایی که بر فراز کوههای سرد با درندگان می گذراند. و از اینکه چگونه مادرش و تنها امیدش با مشاهده تمام شدن جواهراتش که تنها ذخیره مالیشان بود، سکته می کند و فلج می شود.

هنگام مطالعه کتاب بارها اشک در چشمانم حلقه می بست و هر روز تا شب که ساعت مطالعه کتاب فرا برسد فراز و نشیب های این زندگی مقدس تمام ذهنم را به خود مشغول می کرد. مطالعه کتاب خواب از چشمانم ربوده بود.

اگر چه در پایان این ماجرای تلخ، زندگی او سراشیبی را درک می کند و یکی پس از دیگری افتخارات بزرگ نصیبش می شود، اما با این حال تا همان اواخر هرگاه از روی مریضی از هوش می رود، بی اختیار چنین می گوید: «آیا لزومی داشت آقای معز السلطنه به دو بچه کوچک در یک مملکت غریب آن هم در وسط جنگ جهانی اول گرسنگی بدهد؟» از هر حادثه رنجی به پیکر دارد و مریضی های گذشته اش هر روز به نوعی در وجودش ظهور می کنند؛ ولی با این حال با تمام وجود راهش را ادامه می دهد. هنگامی که در ایران از فیزیک سخن می گوید، هیچکس حتی مسولان معنای این واژه را نمی فهمند و او به ناچار می گوید: « فیزیک همان شیمی است!!!» با وجود همه کاستی از تلاش نمی ماند و ثمره کارش تاسیس اولین دانشگاه ایران یعنی دانشگاه تهران می شود.

کتاب استاد عشق به قلم ایرج حسابی، از تلاش بی وقفه او پرده برمی دارد و اسرار مگوی او را که بیم از انتشارشان داشت که مبادا موجب خودستایی شود، برملا می دارد. این کتاب توسط سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به چاپ رسیده است. مطالعه این کتاب را با تمام وجود پیشنهاد می کنم.

دانلود کتاب:

استاد عشق