مردم نگاری آموزشی
اثر دکتر نعمت الله فاضلی:
مردم نگاری به معنای اخص کلمه و در فعلیتی کاملا رادیکال، یکی از انواع مردم‌نگاری در مفهوم عام آن است که در حین آنکه از اصول و مقدمات بنیادین مردم نگاری بهره می‌برد از مبانی زیست‌نگاری آن نیز استفاده می‌کند. هدف و ابژه‌ای که در سرانجام چنین فعالیت سوبژکتیوته‌ای قرار دارد توصیفی قوی و با اصالت در باب پدیده یا تجربه‌ای است که معمولا مقیاس و معیار تحلیل در آن، همانا تجربه بدن- زیسته افراد است که در بستر و مقام خاستگاه‌های اجتماعی و با نگاهی کلی تبیین می‌شود.
در برخی از مطالعات مردم نگارانه، تجربه‌ای که خود نگارنده در موضوع و سوژه‌ی مطالعاتی و پژوهشی‌اش برای توصیف و تحلیل دنبال می‌کند در یک واکاوی کیفی خاستگاه چگونگی به بار نشستن چنین فضایی را بررسی می‌کند. به عنوان مثال فاضلی در بحث مدرسه روستایی گویی در تلاش است تا مخاطب را متوجه صدایی از درون کرده و با آزاد سازی از قید و بند روش و با تمرکز بر عاطفه، احساس و درک محقق، طرح خود را دنبال کند. نگارنده کوشیده تا در این کتاب مفهوم فرهنگ را هم به مثابه‌ی «شیوه زندگی» و هم در مفهوم «نظام‌های دلالت و معنا» به کار گیرد که البته لازم به ذکر است در دیگاه کلاسیک انسان‌شناختی، توجه کمتری به وجوه متنی و زیبایی‌شناختی فرهنگ می‌شود و اغلب به جنبه فرهنگ را در جوامعی با مقیاس کوچک بررسی می‌کند.
«مردم‌نگاری آموزش» در هفت فصل تنظیم شده که نگارنده در فصل نخست با «رویکردی فرهنگی به آموزش، برنامه درسی و یادگیری» در فصل دوم به مساله «آموزش و پرورش و سیاست در ایران» می‌پردازد. در فصل سوم به دنبال واکاوی «دیدگاه و بحثی درباره آینده مدرسه در ایران» است. در فصل چهارم به بنیان «معلمی از رویکرد فرهنگی» پرداخته و در فصل پنجم «چالش‌های فرهنگی فاوا در آموزش و پرورش» را بررسی می‌کند. سرانجام در فصل ششم با نگاهی مجمل بر مساله «مردم نگاری رایانه در کلاس درس در ایران» به فصل آخر و بررسی خاستگاه «مردم نگاری تجارب دانش آموزی در مدرسه روستایی در ایران» می‌رسد.
انتشارات: علم
