منطق کشف یا روانشناسی پژوهش

در حوزه پژوهش نمی توان روش شناسی را نادیده گرفت و فلسفه علم راهی برای ورود به روش شناسی علمی است. در این پست بنا دارم قدری به بحث روش شناسی از منظر توماس کوهن یپردازم.

توماس کوهن در این مقاله نقاط اختلاف نظر و اشتراک خود را با کارل پوپر توضیح می‌دهد. هر دو بر نقش تاریخ تاکید دارند و پیشرفت علم را انباشت نمی‌دانند و علم را فرایندی انقلابی تلقی می‌کنند. نقد پوزیتیویسم کلاسیک هم از نقاط اشتراک نظر آنها است. کوهن همچنین به پاره‌ای از اختلاف نظرهایش با پوپر هم اشاره می‌کند و دیدگاه او را به نقد می‌کشد. این مقاله مقایسه تطبیقی جالبی را میان این دو دیدگاه فراهم می‌آورد.

توماس کوهن:

هدف من در این نوشتار آن است که دیدگاه پیشرفت علمی را، که طرح کلی آن را به اجمال در کتابم، ساختار انقلاب‌هاب علمی، مطرح کرده‌ام، از نزدیک با دیدگاه‌های معروف‌تر رهبر فکریمان، سر کارل پوپر (Sir. Karl Popper) مقایسه کنم.  به‌طور معمول باید از چنین مسئولیتی دوری کنم، زیرا من هم مانند سر کارل دربارة مفید بودن این‌گونه مناقشات خوش‌بین نیستم. گذشته از این، از مدت‌ها پیش، کارش را به‌خاطر اینکه پاسخ منتقدان عصر حاضر را به‌ راحتی می‌دهد،‌ ستوده‌ام. در عین حال، متقاعد شدم که باید این کار در این مجال انجام شود. حتی دو سال و نیم پیش از چاپ کتابم، کشف مشخصه‌های خاص و‌ اغلب حیرت‌آور رابطة میان دیدگاه خود را با دیدگاه ایشان آغاز کرده‌ام. این رابطه و واکنش‌های متفاوتی که با آن مواجه شدم، نشان می‌دهد مقایسة منظم این دو می‌تواند روشنگری خاصی را ایجاد کند. اجازه دهید بگویم چرا به گمانم این امر می‌تواند رخ دهد.

دانلود مقاله:

منطق کشف یا روانشناسی پژوهش