خوشبختی/ تحلیل انیمیشن
موش ها در قامت انسانهای عصر مدرن تصویری واقعی از انسان له شده زیر پوتین نظامهای سرمایهداری را نشان میدهد. فیلم کوتاه خوشبختی (Happiness) به کارگردانی استیو کاتس (Steve cutes) نقدی است بر گسترش بیمارگونه نظامهای سرمایهداری که همه را در خود غرق کردهاست. نقد ایده «اگر پول داشته باشید، همه چیز را دارید» را میتوان هسته اصلی این انیمیشن کوتاه دانست. آثار استیو کاتس تأثیرات فرهنگ عمومی در تغییر شیوه های اجتماعی و پیامدهای آن را بر زندگی روزمره را برجسته می کند.
شروع فیلم از مترویی شلوغ در دل کلانشهری است که سوژه اصلی داستان به دنبال شادی میگردد.
تحلیل انیمیشن:
تئوری «توسعه» اقتصادی در آموزههای لیبرال - سرمایهداری، مبتنی بر نوعی حیوانانگاری مفرط و توهینآمیز در باب انسان است. انسان اقتصادی در مکتب سرمایهداری لیبرال، محکوم محض در چنبره قوانین طبیعی است و تبعیت رفتار انسان از نفع شخصی و حسابگر بودن خود محورانه او در تعقیب منافع شخصی به هر قیمت و جدا بودن اخلاق از اقتصاد، جز اصول موضوعه «توسعه» غربی و باعث تقدم رتبی و ارزشی آن!! بر عدالت است.
انسان در مکتب سرمایه داری حتی بر گذشته خود که بر روابط اجتماعی و همدلی هم باشد پای می گذارد و ارزش انسان ها و روابط را صرفا در سود و منفعت می بیند. مثلا آدام اسمیت قبل از انتشار کتاب «ثروت ملل»، در کتاب معروف خود، «تئوری احساسات اخلاقی»، انگیزه همدردی را مهمترین عامل حفظ نظم اجتماعی و منافع عمومی معرفی کرده بود. در این کتاب او روح همدردی و نوعدوستی را ناظر بیطرفی معرفی میکند که فعالیتهای پراکنده افراد را به سمت یک نظم اجتماعی راهنمایی میکند. اما وی پس از آشنایی با عقائد فیزیوکراتها در مسافرت به فرانسه، در معروفترین اثر خود، «ثروت ملل»، تجدید نظر کرده و انگیزه خودخواهی و نفع طلبی شخصی را جایگزین انگیزه همدردی نمود.
جرمی بنتام که نظرات اخلاقی او مبنای اخلاقی مکتب لیبرال - سرمایهداری را شکل داده است، مشابه اسمیت معتقد است که: «ما فقط یک وظیفه داریم و آن جستجوی بالاترین لذت ممکن است و مسئله رفتار انسان، فقط مسئله تعیین این است که چه چیزهایی بیشترین لذت را به انسان میبخشد.»
هابز درباره تعقل انسان و روحیه حسابگری وی میگوید: «جز ملاحظه منافع شخصی، چیز دیگری نمیتواند انگیزه رفتار آدمی باشد».
سخن درباره وضعیت انسان در مکتب سرمایه داری بسیار است و نمیخواهیم خیلی به تفصیل وارد بحث شویم. گاهی میتوان به یک فیلم، موسیقی و یا نوشته کوتاه راه چندین ساله را چند دقیقه ای طی نمود. کاری که استو کاتس در انیمیشن خوشبختی به زیبایی پیموده است.
دانلود انیمیشن: