مدارس طبیعت در ایران

کودکان امروز در چهار دیواری خانه ها گرفتار شده اند. ارتباط آنها با دنیای طبیعی بسیار محدود شده است. تحقیقات معتبر علمی تایید می کنند که جدا شدن از فضا طبیعی در دوران کودکی اثر منفی بر رشد سالم کودک (در سه حوزه رشد شناختی، عاطفی – هیجانی،‌ ارزشی) و همچنین دیدگاه ها و رفتار حامی محیط زیست کودک دارد.
خلاصه نظام آموزشی ما نیز این شده است که کودکان به یک جعبه دیگر به نام کلاس منتقل می شوند و در یک سیستم آموزشی که به همه کودکان موضوعی یکسان، به یک شیوه می آموزد، گرفتار شوند، نظامی که محصول انقلاب صنعتی است. نظامی که در آن مدرسه یه کارخانه است و کودکان تعدادی محصول در نظر گرفته می شوند. دست آخر نیز اندک وقت آزاد کودکان توسط تبلت و تلوزیون و کامپیوتر دزیده می‌شود.

مدرسه طبیعت ایده یک بوم شناس برجسته ایران، عبدالحسین وهاب زاده است که این هدف را دنبال می کند که طبیعت را به کودکان پس بدهد.

فضای فیزیکی مدرسه طبیعت، یادآور یک باغ متروکه است که به تصرف کودکان درآمده است. در گوشه‌هایی از این باغ حیوانات (مرغ و خروس و بوقلمون و چند گوسفندی و دیگر حیوانات مزرعه) زندگی می‌کنند و از باقیمانده بذرهای سال پیش چند بوته گوجه و خیار و بادمجان روییده است. عمده فعالیت‌های مدرسه طبیعت در این بستر طبیعی انجام می شوند.

گاهی نیز با کودکان به دره‌ای یا دشتی در اطراف شهر سفر می‌کنیم. محور فعالیت‌های ما در کاوی کنج در اطراف مفهوم تسهیل ارتباط کودک و طبیعت است. کودکان در کارگاه‌هایی سه ساعته به مدرسه طبیعت می‌آیند و به فعالیت‌هایی خودانگیخته و ساختارنیافته مشغول می‌شوند. خودانگیختگی و ساختار نیافتگی از بنیان‌های کار ما است. ما کلاس علوم در طبیعت یا پرورش خلاقیت برگزار نمی‌کنیم، اگرچه که این‌ها خود به خود محقق خواهند شد.

از دیگر فعالیت‌های مدرسه طبیعت، کار با والدین کودکان است، تا نسبت به ضرورت و منافع ارتباط کودک با طبیعت آگاه‌تر شوند. همچنین با سازمان‌ها و نهادهای دیگر (که مرتبط با کودک و محیط زیست هستند) برای معرفی مفهوم تسهیل ارتباط کودک و طبیعت کار می‌کنیم.

به عنوان مثال سازمان محیط زیست برای این نوع فعالیت و کار با کودک در طبیعت، تاییدیه صادر نموده است، آموزش پرورش، مدرسه طبیعت کاوی کنج را به عنوان دستاورد آموزشی در اجلاس جهانی «آموزش برای همه» در کره جنوبی معرفی کرده است، شهرداری مشهد مصوب نموده است تا یک مدرسه طبیعت به صورت پایلوت در یکی از مناطق شهرداری تاسیس نماید و غیره.

همچنین مدرسه طبیعت کاوی کنج به عنوان اولین مدرسه طبیعت کشور در حال حاضر در حال ارائه خدمات به بسیاری از علاقمندان به تاسیس مدرسه طبیعت در دیگر نقاط ایران است.