جای خالی تفکر
در جامعه امروز آموزش و پرورش به عنوان نهاد فرهنگی اجتماعی، نقش اساسی و بی بدیل در تربیت نیروی انسانی و تولید سرمایه اجتماعی و فرهنگی و در فرآیند رشد و تعالی کشور ایفا می کند، به گونه‌ای که آینده کشور آموزش و پرورش امروز متصور است.
از منظر تعالیم انسان ساز مکتب اسلام، نظام تعلیم و تربیت از منزلت والا و بی بدیل برخوردار است و معلمان و دست اندرکاران این نظام، مسئولیت دارند تا در استمرار راه انبیاء الهی، زمینه تربیت پذیری کودکان و نوجوانان را در بهترین سنین فراگیری برای رهپویی در مسیر عبودیت الهی فراهم آورند.
متأسفانه آموزش و پرورش موجود کشور توانایی پاسخگویی به نیازهای جامعه در راستای اهداف و آرمان های بلند انقلاب اسلامی را ندارد و در تربیت نیروی انسانی در طراز جمهوری اسلامی با مشکلات نظری و عملی فراوانی روبروست. رهایی از کاستی ها و ناکارآمدی‌های موجود و دستیابی به آموزش و پرورش پویا، موفق و اثربخش، نیازمند تحول عمیق و ریشه ای در این نهاد گسترده و سرنوشت ساز است تا با بازخوانی و بازتولید تمام عوامل مؤثر پیدا و پنهان این نظام، بتوان با استفاده بهینه از فرصت ها، منابع و امکانات، تحقق اهداف را تسهیل و تسریع کرد.
از همین ضرورت است که مقام معظم رهبری همواره در دیدارها و سایر
مناسبت ها تاکید ویژه بر آموزش و پرورش انسان ساز مکتبی را دارد، امری که با ورود به سند ملی تحول آموزش و پرورش و همچنین سیاست های کلان آموزش و پرورش قابل مشاهده است.
ایشان همواره از منظر ساختار و محتوا آموزش و پرورش را خطاب قرار می دهند. در سخنرانی اخیر(اینجا) که با معلمان و مسئولین آموزش و پرورش داشتند تاکید بسیار بر حفظ تکریم مقام و جایگاه معلمان، عمل به سند ملی تحول آموزش و پرورش، تفکر محوری در نظام آموزشی و ... نمودند.
آموزش و پرورش کشور ما از جهات مختلف موردانتقادآموزشی است که از جمله مهم ترین آنها می توان به رویه حفظ محوری،دوری گزینی از تفکر و پژوهش، عدم تناسب نظریه و عمل، عدم تطابق با فرهنگ ملی و دینی و... اشاره کرد.
دانلودکلیپ نقد نظام آموزشی در برنامه راز
جای خالی تفکر/ آموزش فلسفه به کودکان
«فلسفه شکل دادن فکر است، یاد دادنِ فهم کردن است، ذهن را به فهمیدن و تفکر کردن عادت دادن است؛ این از اول باید به وجود بیاید.»
این عبارات بخشی از بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی درباره‌ی جایگاه و اهمیت مقوله‌ی تفکرورزی و آموزش فلسفه به کودکان در مدارس است. این مسئله از سالیانی پیش یکی از دغدغه‌های آیت الله العظمی خامنه ای بوده و در برهه‌های مختلف توسط ایشان مطرح شده است.آموزش فلسفه به کودکان از دوره‌ی دبستان از جمله مطالبات ایشان از آموزش و پرورش و معلمان است.
البته هدف این برنامه آموزش فلسفه به معنای رایج کلمه به کودکان و نوجوانان نیست. هدف اصلی آموزش فلسفه به فلسفه، بالا بردن و تقویت قدرت تشخیص، تمیز، استدلال و داوری آنها است، یعنی به جای آموزش فلسفه محض روش ها و به عبارتی فلسفیدن مدنظر است، کودکان باید با استدلالها و منطق درست آشنا شوند.همانطور که رهبری معظم انقلاب می فرمایند:
سخنرانی ضرورت آموزش فلسفه به کودکان
«امروز در کشورهای پیشرفته‌ی مادی دنیا، یکی از کارهای اساسی و یک رشته‌ی مهم، تدریس فلسفه برای کودکان است. خیلی‌ها در جامعه‌ی ما اصلاً تصور نمیکنند که برای کودک هم فلسفه لازم است. برخی تصور میکنند فلسفه به معنای یک چیزِ قلمبه سلمبه‌ای است که یک عده‌ای در سنین بالا به آن توجه میکنند؛ این نیست. فلسفه شکل دادن فکر است، یاد دادنِ فهم کردن است، ذهن را به فهمیدن و تفکر کردن عادت دادن است؛ این از اول باید به وجود بیاید. قالب مهم است. اگرچه محتوا هم در همین فلسفه‌ی کودکان حائز اهمیت است، اما عمده شیوه است؛ یعنی کودک از اول کودکی عادت کند به فکر کردن، عادت کند به خردورزی؛ این خیلی مهم است».(1391/07/20)
آموزش فلسفه به کودکان در دنیا سابقه ای طولانی تری دارد و بسیاری از کشورهای توسعه یافته از این شیوه آموزشی استفاده می کنند و البته ثمرات آن را قطعا در ابعاد بلند مدت دیده اند. نظام آموزشی ما بنابر سفارش مقام معظم رهبری و همچنین متخصصین امر که در حال حاضر مشغول فعالیت در این زمینه علمی هستند باید به سمت فکر محوری و اندیشه ورزی حرکت نماید.
تجربه سایر کشور ها و نظام های آموزشی می تواند در این بستر به ما کمک شایانی نماید. در ادامه به معرفی برخی از نظام های اموزشی که به ترویج و اشاعه آموزش فلسفه به کودکان پرداخته اند می پردازیم.
دانلودکلیپ آموزش فلسفه به کودکان (انجمن وایز)
